Μέχρι στιγμής, ο Harry Block έχοντας περάσει από έξι ψυχιάτρους και έχοντας στο ενεργητικό του τρεις ανεπιτυχείς γάμους (ο ένας εκ των οποίων με μία από τις ψυχιάτρους του) (“Six shrinks later, three wives down the line, and I still can’t get my life together.”) διατηρεί ελάχιστους πολύτιμους φίλους τους οποίους δεν έχει αποξενώσει ή προδώσει.

Ο Harry είναι ένας υπερκινητικός, αμήχανος, μικροκαμωμένος με  μεγάλα μυωπικά γυαλιά, συναισθηματικά ασταθής και εξαιρετικά ανώριμος τύπος, ο οποίος διακατέχεται από διαφόρων ειδών ψυχώσεις, νευρώσεις, εμμονές. Στην ουσία, είναι ένας νάρκισσος που αυτοοικτίρεται, μισεί τον εβραίο εαυτό του, φοβάται τον θάνατο και αντλεί μια μαζοχιστική ηδονή κάθε φορά που βυθίζεται σε έναν κυκεώνα προσωπικών υπαρξιακών σκέψεων. Ο Χάρι χρησιμοποιεί το χάος της ζωής του ως τροφή για το γράψιμό του, εξοργίζοντας τους φίλους, τις ερωμένες του, και την οικογένεια του , που βρίσκουν ισχνώς καλυμμένα (και σπάνια κολακευτικά) πορτρέτα του εαυτού τους στο έργο του. Το συγκεκριμένο γεγονός προκαλεί την οργή των πρώην συντρόφων του που ήδη τον μισούν  και των δικών του ανθρώπων.

Πνίγοντας την αυξανόμενη δυστυχία του σε χάπια και πληρωμένο σεξ, ο Harry  βρίσκει τον εαυτό του να καλείται να λάβει ένα βραβείο σε ένα κολλέγιο στα βόρεια της πολιτείας της Νέας Υόρκης που παρακολούθησε, αλλά από το οποίο ποτέ δεν αποφοίτησε. (Ο Allen έχει δανειστεί την βασική γραμμή της ιστορίας από τις “Άγριες Φράουλες”, την ταινία του 1957 με τον ήρωά του, Ingmar Bergman ως τον καθηγητή Isak Bong.) Ωστόσο αντιμετωπίζει δυσκολίες στο να βρει κάποιον που θα τον συνοδεύσει στο συμπόσιο: η πρώην κοπέλα του Fay (Elisabeth Shue) μόλις τον έχει παρατήσει για να παντρευτεί τον περιπετειώδη φίλο του Larry (Billy Crystal), ο επιστήθιος φίλος του  Richard (Bob Balaban) φοβάται ότι πρόκειται να πάθει καρδιακή προσβολή, η πρώην γυναίκα του-ψυχαναλύτριά του Joan (Kirstie Alley) αρνείται πεισματικά να του επιτρέψει να πάρει τον γιό τους μαζί στην τελετή, ενώ η αδερφή της δεύτερης πρώην γυναίκας του, Lucy (Judy Davis) είναι έτοιμη κυριολεκτικά να τον σκοτώσει υπό την απειλή όπλου. Απτόητος, ο Harry προσλαμβάνει μια ιερόδουλη, Cookie (Hazelle Goodman), απαγάγει το γιό του, αναγκάζει τον Richard να έρθει μαζί, και κατευθύνεται βόρεια της πολιτείας, όπου τον περιμένει η καταστροφή.

O Woody Allen γράφει, σκηνοθετεί και πρωταγωνιστεί σε αυτή την μαύρη κωμωδία υποδυόμενος τον Χάρι Μπλόκ ένα διάσημο συγγραφέα που εκμεταλλεύεται τις ανισόρροπες καταστάσεις της προσωπικής του ζωής για να γράψει μυθιστορήματα. Ο Harry Block λοιπόν, «χρησιμοποιεί» τους ανθρώπους και εν συνεχεία χάρη στο συγγραφικό του τάλαντο αποτυπώνει στα γραπτά του τον τρόπο που τους χρησιμοποίησε. Η πραγματικότητα βέβαια είναι ελαφρώς παραλλαγμένη στο βιβλίο του. Έτσι, ο Harry δημιουργεί τα alter ego του, τα οποία παρελαύνουν (μαζί με μια πλειάδα γνωστών ηθοποιών) ανενόχλητα από μπροστά του ως ήδη υπάρχοντα πρόσωπα. Μεταφέρεται σε παρελθόντα γεγονότα της ζωής του, τα οποία αναλύει, εξετάζει και σχολιάζει με voice over. Υποφέροντας από “writer’s block” (έλλειψη συγγραφικής-καλλιτεχνικής έμπνευσης) και περιμένοντας με αδημονία την συγγραφική του βράβευση σε μία τιμητική τελετή  από το ίδιο Πανεπιστήμιο που στα φοιτητικά του χρόνια τον απέβαλλε, ο Harry (Woody Allen) αναθυμάται γεγονότα από το παρελθόν του και σκηνές από τα best-seller’s βιβλία του καθώς χαρακτήρες πραγματικοί και φανταστικοί, έρχονται στο προσκήνιο για να τον στοιχειώσουν και να βραδύνουν την συγγραφική ροή. Ο ίδιος στο πέρας της ταινίας παρουσιάζεται να αγωνίζεται να ανακτήσει την καλλιτεχνική του έμπνευση, μάταια όμως καθώς οι κρίσεις πανικού τον αποσυντονίζουν, βρίσκεται «out of focus» όπως χαρακτηριστικά δηλώνει, μία θολή κηλίδα αμαυρώνει την σκέψη του. Οι εκάστοτε ψυχώσεις που με τα χρόνια έχει καλλιεργήσει παίζουν σημαντικό ρόλο τόσο στην δημιουργική του έμπνευση όσο και στην έλλειψη αυτής.  Το writer’s block θα έπρεπε να είναι μία μαύρη τρύπα για τις τέχνες, στον κινηματογράφο όμως όταν η ροή των ιδεών σταματάει, τότε είναι που η πλοκή πραγματικά ξεκινά. Η σκωπτική κενότητα της άδειας σελίδας έχει μεταφερθεί πολλές φορές στην μεγάλη οθόνη, το “Διαλύοντας τον Χάρι” ακολουθεί χωρίς εξαίρεση αυτή την προοπτική.

Το σινεμά ανέκαθεν λειτουργούσε για τον Woody Allen περισσότερο ως ένα μέσο εξορκισμού των δαιμόνων του παρά ως μια αμιγής καλλιτεχνική έκφραση, με αναρίθμητες ψυχώσεις, εμμονές και νευρώσεις να έχουν σημαδέψει τις κατά καιρούς φιλμικές του δημιουργίες. Στο Διαλύοντας τον Χάρι τολμά μάλιστα να προχωρήσει ένα βήμα παραπέρα: Με ευθύτερο από ποτέ άλλοτε τρόπο, αποδίδει τα στοιχεία αυτά σε έναν χαρακτήρα, του οποίου η προσωπικότητα ελάχιστα διαφέρει από όλα όσα γνωρίζουμε για τον ίδιο. Είναι ο Harry Block ο Woody Allen; Ο ίδιος το αρνείται. Παρ’ όλ’ αυτά ο ρόλος του σεξομανή, νευρωτικού, ταλαντούχου καλλιτέχνη που καταπίνει τόνους από χάπια, ειρωνεύεται τον Εβραϊσμό παρ` ότι Εβραίος και χρησιμοποιεί το χιούμορ ως μηχανισμό άμυνας κυρίως απέναντι στον ίδιο του τον εαυτό, προσωποποιεί την ιδέα που έχουμε για τον σκηνοθέτη μέσα από τα έργα, τις συνεντεύξεις και την προσωπική του ζωή. Συμψηφίζοντας τους δύο κόσμους ύπαρξης του Χάρι -τόσο αυτόν της πραγματικότητας όσο και εκείνον των έργων του-, ο Allen δημιουργεί μια πληθώρα χαρακτήρων σε μια συρραφή από ιστορίες που σταδιακά συνθέτουν την ολοκληρωμένη εικόνα του κεντρικού ήρωα. Με αυτόν τον τρόπο, όλοι οι πρωταγωνιστές της ζωής του Χάρι διαθέτουν διπλή εκπροσώπηση στο φιλμ – για παράδειγμα η Kirstie Alley υποδύεται την πρώην γυναίκα του και η Demi Moore τον αντίστοιχο μυθιστορηματικό ρόλο, ενώ ο ίδιος ο Harry (Woody Allen) εμφανίζεται και με τις μορφές των Tobey Maguire, Richard Benjamin και Stanley Tucci.

Με διαλόγους εξόχως απολαυστικούς και καυστικούς, τις υπαρξιακές ανησυχίες και τον αυτοσαρκασμό να εκπέμπονται με ντελιριακό τρόπο από τις διάφορες περσόνες του κεντρικού χαρακτήρα που πάσχει από έλλειψη έμπνευσης καθώς και την συρραφή σουρεαλιστικών στιγμιότυπων δημιουργείται ένα πρωτότυπο αφηγηματικό πάζλ. Βέβαια, ο Χάρι μετά το τέλος του νοερού του ταξιδιού δεν έχει «μαγικά μεταμορφωθεί» καθώς εξακολουθεί να είναι ο ερωτύλος, ανασφαλής και εμμονικός γέρος. Τελικά, όμως, κανένας δε μπορεί να του προσάψει τίποτα απολύτως. Όπως και ο ίδιος αναφωνεί ευθαρσώς :“I’m a guy who can’t function well in life but can in art.”

Κείμενο: Αγγελική Παυλιδάκη (Μέλος Κ.Ο.Π.Ι.), στοιχεία του κειμένου από: cine.gr