Πληροφορίες

Σκηνοθέτης: Andrei Tarkovsky
Σενάριο: Andrei Konchalovsky, Andrei Tarkovsky
Φωτογραφία: Vadim Yusov
Μουσική: Vyacheslav Ovchinnikov
Ηθοποιοί: Anatoly Solonitsyn, Ivan Lapikov, Nikolai Grinko, Nikolai Sergeyev, Nikolai Burlyayev, Irma Raush
Βραβεία: FIRESCI ’69, βραβείο κριτών γαλλικού συνδικάτου κριτών κινηματογράφου ’71, Jussi ‘73
Τοποθεσία: Ρωσία, 1971
Διάρκεια: 175'

Το φιλμ διαδραματίζεται στη Ρωσία του 15ου αιώνα, σε μία περίοδο αναταραχών, γεμάτη από μάχες μεταξύ τοπικών πριγκίπων και εισβολές Τατάρων. Ο Andrei Rublev είναι ένας εικονογράφος από το μοναστήρι του Ανδρόνικου. Μέσα από ένα πρόλογο, εφτά κεφάλαια και έναν επίλογο σχεδιάζεται η αποτυχία του τολμηρού, η εκδικητικότητα και ο απελπισμένος εγωκεντρισμός ενός χριστιανού μοναχού, η πίστη του Andrei, η τυπολατρία εκείνης της Εκκλησίας, η αμφιβολία και τέλος το θράσος ενός νέου.

«Αντλώντας από τα διδάγματα του Eisenstein, ιδιαίτερα της τελευταίας του περιόδου, και συγκεκριμένα αυτής του Ιβάν του Tρομερού, ο Tarkovsky κατάφερε να φτιάξει ένα εντελώς δικό του, ερμητικό, αλλά πάντα συναρπαστικό στιλ, χρησιμοποιώντας μια κάμερα που κινείται με τρόπο εκπληκτικό, με μελετημένους ως την παραμικρή λεπτομέρεια φωτισμούς και συνθέσεις των πλάνων που δείχνουν την εξαιρετική εικαστική ματιά του και που δημιουργούν εικόνες αλλόκοτης ομορφιάς, λυρισμού και ποίησης.»

Κεντρικό θέμα της ταινίας η πίστη του Andrei που αποτελεί άλλωστε και την έμπνευση του εικονογράφου. Σε μία εποχή που ο γνωστικισμός αλώνιζε στους κύκλους των μοναχών μέσω των κειμένων του σωματοκτόνου Ευαγρίου Ποντικού, βλέπουμε την πίστη της εποχής να χαρακτηρίζεται από αντιλήψεις σχετικά με μία ψυχή ανώτερη του σώματος που είναι και σημείο έκπτωσης, έναν κόσμο δίχως συνοχή, στον οποίο ο άνθρωπος υποφέρει και είναι αλλοτριωμένος, και μία γη υπόνομο από την οποία πρέπει να ξεφύγει η ψυχή. Η πίστη όμως του Andrei διαφέρει. Ο Andrei φαίνεται ταπεινότερος, να αμφιβάλλει στο διωγμό των άπιστων παγανιστών και στον εκφοβισμό των ανθρώπων. Αναρωτιέται για την αδράνεια του Θεού μπρος στην κτηνωδία της μάχης και τελικά αποχωρεί από την δημιουργία. Αναγεννητική δύναμη γίνεται το θράσος και η πίστη ενός νεαρού, γιου καμπανοποιού, που έχασε τους γονείς του σε μία λεηλασία Τατάρων.  Πείθει ότι είναι ικανός να φτιάξει την καμπάνα που ζητά ο πρίγκιπας παρότι δεν γνωρίζει πώς στην πραγματικότητα. Τελικά τα καταφέρνει και γίνεται το γεγονός του θα κάνει τον Andrei να σπάσει τη σιωπή του και να επιστρέψει στη δημιουργία.

Επίλογος. «Ο φακός εστιάζει στα καμένα κούτσουρα. Εκεί όπου καίγεται ακόμα και το ασπρόμαυρο για να περάσουμε σιγά σιγά σε μία πανδαισία χρωμάτων μέσα από τα οποία ο σκηνοθέτης μάς ξεναγεί στο έργο του αγιογράφου. Μας περπατάει πάνω στις χρωματικές λεπτομέρειες, σαν να παρακολουθούμε την πορεία της δημιουργίας και πολύ σιγά ανοίγει το κάδρο του για να περάσουμε σε αναγνωρίσιμες φιγούρες. Οι εικόνες που βλέπουμε προέρχονται κυρίως από το έργο του αγιογράφου που αποδίδεται αποκλειστικά σε αυτόν, την Τριάδα της Παλαιάς Διαθήκης με τους τρεις αγγέλους του Αβραάμ (1410). Το 1408 ο Rublev συμμετείχε στην αγιογράφηση του ναού της Κοίμησης στο Vladimir. Στα μέσα της δεκαετίας 1420-1430 στην αγιογράφηση του ναού της Αγίας Τριάδας στο μοναστήρι Τρόιτσε Σεργκίεφ. Συμμετέχει επίσης στην αγιογράφηση της εκκλησίας του Σωτήρος στο μοναστήρι του Αδρόνικου.» Στις  εικονογραφίες του Andrei βλέπουμε πρόσωπα απλά και ταπεινά, μορφές που φανερώνουν δύναμη ζωής, που προτείνουν νέα ζωή υπό το φως πλέον της Χριστού αγάπης.