Ένας θεατρικός σκηνοθέτης σε δημιουργικό και προσωπικό αδιέξοδο κάνει μέσα σε μια αποθήκη πρόβες για το καινούργιο του έργο, τα σκηνικά του οποίου είναι ένα αντίγραφο της Νέας Υόρκης σε… φυσικό μέγεθος.
Σύμφωνα μ’ έναν ορισμό η τέχνη είναι μια αναπαράσταση της δραστηριότητας του ανθρώπου. Από τη σκοπιά αυτή η Συνεκδοχή είναι ένα αυτοαναφορικό σχόλιο του Kaufman για τη δική του αντίληψη ως προς τη ζωή, τον καλλιτέχνη και το έργο του. Έτσι, ο Charlie Kaufman στο σκηνοθετικό του ντεμπούτο δημιουργεί μια εγκεφαλική άκρως ποιητική ταινία με υπαρξιακές και ψυχεδελικά φιλοσοφικές ανησυχίες, εστιάζοντας σε ζητήματα που αφορούν κάθε άνθρωπο, όπως ο έρωτας, η αγάπη, οι σχέσεις με τους άλλους ανθρώπους, η φθορά αλλά και τον θάνατο.
Ο πρωταγωνιστής της ταινίας είναι ο Philip Seymour Hoffman που εικονοποιείται με απόλυτη φυσικότητα και αληθοφάνεια με μια από τις συνηθισμένα ανατριχιαστικές  ερμηνείες του στον ρόλο του σκηνοθέτη Caden. Αυτός είναι ένας άνθρωπος που φοβάται πως θα πεθάνει, δεν ξέρει τι να κάνει σ’ αυτό τον κόσμο και πριν «φύγει» θέλει να δημιουργήσει κάτι σημαντικό. Όσο κι αν το ήθελε, όμως, ο Caden δεν έχει ξανακάνει κάτι πρωτότυπο στο είδος του. Η ζωή του τον προσγειώνει στην ήττα και, δημιουργικά, αυτο-παγιδεύεται μέσα σ’ ένα χάος βιωμένων απωλειών και ανεκπλήρωτων στόχων. Ακόμη κι ανάμεσα στις γυναίκες της ζωής του, αδυνατεί να βρει τη μια και μοναδική του μούσα. Με άλλα λόγια, ο Caden είναι η ίδια η αποτυχία – που μας μαστίζει! Αλλά δεν πρόκειται να την αποδεχτούμε στο πρόσωπό του, γιατί μαζί του πρέπει να ταυτιστούμε και να μην αισθανθούμε μόνοι.
Το μεγάλο  εγχείρημα του πρωταγωνιστή είναι να δημιουργήσει  ένα ακριβές αντίγραφο, μια συνεκδοχή της Νέας Υόρκης στο θέατρο όπου η παράσταση θα έχει ως θέμα την ζωή του. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα όλος ο κόσμος να γίνει μια θεατρική σκηνή χωρίς όμως έναν κεντρικό κορμό φέρνοντας όλους τους συντελεστές σε μια σύγχυση οπού οι πρόβες κρατάνε δεκαετίες και το έργο δεν τελειώνει ποτέ. Μια αιώνια παράσταση όπου τα σκηνικά μοιάζουν με λαβύρινθους του ανθρώπινου μυαλού και όλη η ατμόσφαιρα  μοιάζει με ένα όνειρο που μπερδεύεται με την πραγματικότητα με το «φαίνεσθαι» και το «είναι». Επιπλέον, τηρώντας μια γραμμική αλληλουχία και καταπατώντας ταυτόχρονα κάθε έννοια του χρόνου το σενάριο της «Συνεκδοχής» τρέχει με μια ταχύτητα που λες και επιδιώκει να πλησιάσει το θάνατο μια ώρα αρχύτερα, ενώ παράλληλα προσπαθεί να χωρέσει πριν από αυτόν όχι μονάχα μια ζωή ολόκληρη, αλλά και τους κλώνους κάθε χαρακτήρα της αυτοβιογραφικής παράστασης του Caden, που ενίοτε αποκτούν ρεαλιστικές διαστάσεις και φτάνουν να σκηνοθετούν τους κεντρικούς χαρακτήρες προς μια πορεία σήψης και οδύνης. Έτσι ο Kaufman ξεμπροστιάζει απροκάλυπτα τα πιο πεσιμιστικά του συναισθήματα, ταυτίζοντας το θάνατο με την χειρότερη καταδίκη του ανθρώπινου βίου, σύμπτωμα που δε φέρει τίποτε το θεϊκό, ανώτερο ή ελπιδοφόρο (ως προς την εκδοχή μιας «άλλης», μετέπειτα ζωής). Μην αγωνιάς, λοιπόν. Το τέλος μας είναι μίζερο. Και είναι το ίδιο, για όλους. Αντέχεις τόση αλήθεια;
Θα πρέπει βέβαια να τονιστεί ότι η Συνεκδοχή της Νέας Υόρκης  αποτελεί κλασσικό παράδειγμα προσωπικής ταινίας για το θεατή. Στο τέλος, κάποιοι θα αισθανθούν τα εγκεφαλικά τους κύτταρα να καίγονται από καταιγισμό σκέψεων σε ένα εσωτερικό «παραλήρημα», άλλοι θα χρειαστούν χρόνο για να σκεφτούν τι ακριβώς είδαν και οι υπόλοιποι θα την απορρίψουν χωρίς δεύτερες σκέψεις. Σε κάθε περίπτωση όμως κανείς από τους παραπάνω δε θα μπορεί να ισχυριστεί πως είδε μία συνηθισμένη ταινία.
Ο ταλαντούχος Philip Seymour Hoffman απεβίωσε στο σπίτι του σε ηλικία μόλις 46 χρονών από υπερβολική δόση ναρκωτικών το 2014. Ηθοποιός που θα μπορούσε να προσφέρει πολλά  στην κινηματογραφική βιομηχανία έχοντας κερδίσει ήδη ένα Οscar (Truman Capote) και έχοντας άλλες δυο υποψηφιότητες άμα δεν είχε φύγει τόσο νωρίς.

Βιβλιογραφία: freecinema.gr/movies/synecdoche-new-york