Πληροφορίες

Σκηνοθέτης: Pedro Almodóvar
Σενάριο: Pedro Almodóvar
Ηθοποιοί: Cecilia Roth(Manuela), Eloy Azorin(Esteban), Marisa Paredes(Huma Rojo), Penelope Cruz(Hermana Rosa), Antonia San Juan(Agrado), Toni Canto(Lola)
Μουσική: Alberto Inglesias
Φωτογραφία: Affonso Beato
Βραβεία: 57 βραβεία και 38 υποψηφιότητες εκ των οποίων Όσκαρ καλύτερης ξενόγλωσσης ταινίας(2000), Χρυσή Σφαίρα καλύτερης ξενόγλωσσης ταινίας(2000), Βραβείο BAFTA καλύτερης μη αγγλόφωνης ταινίας(2000), Βραβείο καλύτερου σκηνοθέτη του Φεστιβάλ των Καννών(1999)
Τοποθεσία: Βαρκελώνη, Μαδρίτη, Ισπανία
Διάρκεια: 101'

Το σημειωματάρι ενός φιλόδοξου 17χρονου συγγραφέα αφιερωμένο στην μοναδική πηγή τρυφερότητας που γνώρισε ποτέ, την μητέρα του, ξετυλίγεται μπροστά στα μάτια μας αμέσως μετά τον θάνατό του σε αυτοκινητιστικό δυστύχημα. Ο Esteban γιορτάζοντας τα γενέθλια του με την συντροφία της μητέρας του, Manuela, και αφού έχουν παρακολουθήσει την παράσταση “Λεωφορείο ο πόθος”, περιμένουν την πρωταγωνίστρια με σκοπό να της αποσπάσει ένα αυτόγραφο. Καθώς η Huma Rojo βγαίνει από το καμαρίνι της μαζί με την συμπρωταγωνίστρια της, Nina, και μπαίνουν σε ένα ταξί, ο Esteban παρορμητικός λόγω του ενθουσιασμού του τρέχει πίσω από το αυτοκίνητο με το σημειωματάρι του στο χέρι και βρίσκει απρόσμενο θάνατο. Προηγουμένως κι αφότου η Manuela του έχει δώσει μια σκισμένη στη μέση φωτογραφία της από την ζωή της πριν τη γέννηση του ίδιου, της εκφράζει την επιθυμία του να μάθει για τον πατέρα του τον οποίο θεωρεί νεκρό. Σαν ένα κλασικό παράδειγμα τραγικής ειρωνείας βλέπουμε την Manuela, που εργάζεται ως νοσοκόμα, να έρχεται αντιμέτωπη με την πιθανότητα δώρησης των οργάνων του γιού της, σκηνή που προηγουμένως η ίδια υποδύθηκε για τα γυρίσματα ενός βίντεο.

Το ταξίδι της καρδιάς του Esteban σε κάποιον συμβατό δότη σημασιοδοτεί για την Manuela την αρχή του δικού της ταξιδιού πίσω στο παρελθόν της στην Βαρκελώνη. Εκεί με την βοήθεια της Agrado, μιας τραβεστί φίλη της θα ψάξει να βρει τον πατέρα του Esteban που είναι πλέον τραβεστί και ονομάζεται Lola. Η μοναχή  Rosa πιστεύοντας πως η Manuela είναι πόρνη, θα την βοηθήσει να βρει μια δουλειά και να προσαρμοστεί στην νέα της ζωή. Σε μια απρόσμενη τροπή των γεγονότων μαθαίνουμε πως η Rosa είναι έγκυος από την Lola και μολυσμένη με τον ιό του Aids. Η Manuela γνωρίζει προσωπικά την Huma Rojo η οποία της εκμυστηρεύεται την αγάπη της για την Nina που είναι χρήστης ουσιών και προσπαθεί να αποτοξινωθεί Η Agrado και η Manuela κάνoυν προσπάθειες να προσαρμοστούν σε μια νέα πραγματικότητα. Όλο το φιλμ έρχεται αντιμέτωπο με την γυναικεία φύση του ανθρώπου και τα προβλήματα που αντιμετωπίζει, με την ουσιώδη και πολύπλοκη οπτική της γυναικείας ψυχής απαλλαγμένη από τις κοινότυπες και κονσερβοποιημένες προκαταλήψεις που την στελεχώνουν. Έχουμε μια ωδή στην γυναικεία πλευρά, στην τρυφερότητα και μεγαλοπρέπεια που εμπνέει μια μητρική φιγούρα.

Ως γυναίκες δεν λογίζονται μόνο οι βιολογικά γυναίκες, αλλά και οι γυναίκες αυτές που έφτασαν στο σημείο που ήθελαν μέσω των πλαστικών επεμβάσεων ή και αυτές που αισθάνονται γυναίκες. Η μετάβαση αυτή από την αρρενωπότητα στην θηλυκότητα είναι μία από τις μεταβάσεις που λαμβάνουν χώρα. Όλη η ταινία έχει έναν συμβολισμό, μια εναλλαγή χαρούμενων και δυσάρεστων γεγονότων, χιουμορ και θλίψης, μαύρης κωμωδίας και δράματος, μια μετάβαση από την ζωή στον θάνατο και αντίστροφα.

Έχει σημασία να δούμε, επίσης, το βάρος που δίνει ο ίδιος ο σκηνοθέτης στην εναλλαγή των χώρων και των χρωμάτων. Οι αλλαγές γίνονται συνήθως σε μεταβατικά μέρη, όπως μέσα μεταφοράς ή και μέρη με εμφανείς καθρέφτες όπως τα καμαρίνια του θεάτρου. Χαρακτηριστικές σκηνές μετάβασης είναι το ταξίδι της Manuela με το τραίνο από και προς την Βαρκελώνη με το πέρασμα μέσα από το τούνελ που ο ίδιος ο Almodóvar  χαρακτηρίζει τούνελ της μνήμης ή τούνελ της αναγέννησης. Η εναλλαγή των συναισθημάτων εκφράζεται έντονα και από τα χρώματα που πλαισιώνουν τον χώρο. Τρία κυριαρχία χρώματα είναι το κόκκινο και οι αποχρώσεις του, το έντονο μπλε και το μαύρο. Με το κόκκινο εκφράζονται ζεύγη πολλές φορές αντιθετικών εννοιών, η ασθένεια και η υγεία, η αρρενωπότητα και η θηλυκότητα κραυγάζοντας τα πάθη των χαρακτήρων και δημιουργώντας μια σχεδόν απτή εικόνα.  Με το έντονο κόκκινο χρώμα, επίσης, ο Almodóvar δίνει έμφαση σε συγκεκριμένα στοιχεία που θέλει να τονίσει παραπάνω από άλλα και αποδίδει εμμέσως φόρο τιμής στην Frederico Garcia Lorca. Σημαντικό είναι πως η πληθώρα των κόκκινων χρωματισμών δεν κουράζει, αλλά είναι ευχάριστη στην όψη. Σε αντιδιαστολή με το κόκκινο, βλέπουμε αρκετά συχνά το μπλε χρώμα που είναι σε ορισμένα σημεία σημάδι επικείμενου κακού και το μαύρο χρώμα που ακολουθεί ως πένθος και άδειασμα του εσωτερικού των χαρακτήρων μετά την απώλεια κάποιου προσώπου.

Ίσως, όμως, ο σημαντικότερος στόχος που πιστεύω πως πετυχαίνει ο Almodovar είναι πως καταφέρνει να δημιουργήσει το δικό του σύμπαν, όπου η πορνεία, το Aids, οι τραβεστί, η σεξουαλικότητα των ανθρώπων και η αστάθεια του φύλου είναι απολύτως αποδεκτά και δεν επικρίνονται από το κοινωνικό πλαίσιο. Δεν δίνει περισσότερη σημασία στα φαινόμενα αυτά, δεν τα επικρίνει, δεν τα επικροτεί, τα παρουσιάζει ως ένα μέρος της καθημερινότητας. Οι χαρακτήρες σου ως έναν βαθμό είναι ρεστοί γιατί όλα τα στοιχεία που τους δομούν καταρρέουν το ένα μετά το άλλο. Τα ονόματα των χαρακτήρων δεν έχουν ιδιαίτερη σημασία αφού τα περισσότερα είναι παρατσούκλια ή ψευδώνυμα. Agrado σημαίνει αυτή που ευχαριστεί τους ανθρώπους και Huma Rojo, κόκκινος καπνός. Υπάρχουν τρεις Esteban: η Lola πριν την μετάβασή της, ο γιος της Manuela κι εν τέλει ο γιος της Rosa. Τα σώματα των χαρακτήρων αλλάζουν, η καρδιά του Esteban τον αποχωρίζεται για να βρει θέση σε ένα νέο σώμα, οι τραβεστί Lola και Agrado αλλάζουν το σώμα τους μέσω πλαστικών επεμβάσεων. Το φύλο δεν είναι ξεκάθαρα ανδρικό ή γυναικείο και η σεξουαλικότητα των χαρακτήρων απροσδιόριστη.