Πληροφορίες

Σκηνοθέτης: Bela Tarr
Σενάριο: Laszlo kraszahorkai, Bela Tarr
Φωτογραφία: Gabor Medvigy, Joerg Widmer, Rob Tregenza, Patrick de Ranter, Emil Novak, Miklos Gurban, Erwin Lanzensberger
Μουσική: Mihaly Vig
Ηθοποιοί: Lars Rudolf, Peter Fitz, Hanna Schygulla, Ferenc Kalai
Τοποθεσία: Ουγγαρία Γερμανία 2000
Διάρκεια: 145’

Ο Βαλούσκα, ένας ταχυδρομικός υπάλληλος σε μια επαρχιακή πόλη, φαίνεται να είναι ο μοναδικός υπερασπιστής μιας ανθρωπότητας προς εξαφάνιση, καθώς μια σειρά από περίεργες καταστάσεις όπως η εμφάνιση μιας γιγαντιαίας βαλσαμωμένης φάλαινας σε ένα τσίρκο, οδηγούν τους κατοίκους σε μια καταστροφική εξέγερση.Η άφιξη του κτήνους, η ανθρωποπλημμήρα και το τσουχτερο κρύο πυροδοτούν μια αλυσίδα από πάθη, μίση και φιλοδοξίες.Μονοπλάνα τεράστιας διάρκειας, ασπρόμαυρη φωτογραφία (την υπογράφουν 7 διαφορετικοί οπερατέρ) καθώς και ένας ντοστογιεφσκικός ήρωας (σαν τον «Ηλίθιο») που κινείται σε ένα σύμπαν αποσύνθεσης και παραλόγου το οποίο μοιάζει να βγήκε από κείμενα του Μπέκετ, αλλά και από το «Eraserhead» του Ντέιβιντ Λίντς, συνθέτουν το εξωκοσμικό φιλμικό σύμπαν του Ούγγρου Μπέλα Τάρ, ενός από τους πιο ιδιόρρυθμους δημιουργούς του κινηματογράφου.Οι ταινίες του, άκρως αλληγορικές, παραπέμπουν σε εικόνες του κολαστηρίου και της μετα-αποκάλυψης,  ένω εδώ έναυσμα για το σενάριο αποτέλεσε το μυθιστόρημα του Λάσλο Κραζναχορκάι «Η μελαγχολία της αντίστασης» το οποίο ο Τάρ προσάρμοσε στο δικό του κινηματογραφικό μικρόκοσμο.Στο ασπρόμαυρο που προτιμά ο Τάρ από το χρώμα, δεν υπάρχει σύγκρουση ούτε δυνάμεις σε λειτουργία, μόνο μια καθαρή δήλωση.Αντί για ασπρόμαυρο θα ταίριαζε καλύτερα αν λέγαμε πως τα φιλμ του Τάρ συνδυάζουν το (σκοτεινό) γκρίζο με το (φωτεινό) γκρίζο.Ένα συνεχές ανεπαίσθητων κοντράστ, χωρίς αμφιβολία σημάδι απάθειας.Αυτό σημαίνει το να ζείς. Κινούμαστε στη ζωή σαν να βρισκόμαστε σε ένα ομιχλώδες έλος, στα λασπόνερα, σε μια σούπα με την ίδια κολλώδη υφή παντού.Στις ταινίες του πάντοτε κάτι σταματά, αναβάλλεται ή παγώνει. Η ακινησία δημιουργείται, μετά εξαπλώνεται, η παραλυσία κυριαρχεί.Αντίθετα με την πλειοψηφία, ο Τάρ δεν αντιδρά στην μη αναστρέψιμη γραμμικότητα του χρόνου, ούτε στην κίνηση που μας τραβά στο θάνατο και την καταστροφή.Το αντίθετο: Ο χρόνος θα μπορούσε να μην περνά πλέον, να επιβραδυνθει μέχρι να ακινητοποιηθεί και να μας κρατήσει για πάντα αιχμαλώτους του και μετά να σταματήσει.Καθοριστική η συμβολή στην αποτύπωση των παραπάνω ιδεών και η πανέμορφη,υποβλητική και μονότονα επαναλαμβανόμενη μουσική του Mihaly Vig, απαραίτητη σε μια ταινία με κεντρικό θέμα την αναζήτηση της αρμονίας μέσα στο χάος την τερατώδη δύναμη και τελικά την αποκάλυψη.Παρά τον φόβο της για τη ζωή, η τέχνη του Ταρ μαρτυρά μια χωρίς όρια αγάπη για το υλικό του.Ο Ταρ χρησιμοποιεί όσο μπορεί λιγότερα πλάνα γιατι κάθε συγκόλληση του φιλμ είναι ταυτόχρονα κι ένα κόψιμο, ένα σκίσιμο στο ύφασμα της ζωής και στην αναγκαία σύνδεση όλων των γεγονότων της.Οπως δήλωσε και ο βραβευμένος με χρυσό φοίνικα Γκας Βαν Σαντ : Ο Ταρ είναι ένας από τους ελάχιστους γνήσιους οραματιστές του κινηματογράφου.Ένας νέος κινηματογράφος γεννιέται….Καλό μας ταξίδι.

Μπάμπης Ακτσόγλου:Κριτική απο το περιοδικό Αθηνόραμα, Stephane Bouquet:Ο τρόμος και το χάδι του κόσμου/ Περιοδικό “Cinephile εν δράσει” τέυχος 39