Η Κινηματογραφική Ομάδα Πανεπιστημίου Ιωαννίνων (Κ.Ο.Π.Ι.), στα πλαίσια του αφιερώματος «Ουδείς Αναμάρτητος»,
παρουσιάζει την ταινία:

Η Ωραία της Ημέρας (Luis Buñuel, 1967)

Πρόκειται για την ιστορία της Severin (Catherine Deneuve), της όμορφης, βαριεστημένης νεαρής συζύγου ενός πλούσιου παριζιάνου χειρούργου, που σπάνια ‘υποτάσσεται στα συζυγικά της καθήκοντα’, αλλά επιλέγει να γίνει πόρνη πολυτελείας, με το όνομα «Belle de Jour» (από το γαλλικό «Βelle de nuit» > πόρνη), ξεπερνώντας ‘πελάτη τον πελάτη’ τις μαζοχιστικές της φαντασιώσεις, που φαίνεται να είναι βαθιά συνδεδεμένες με την κακοποίηση που δέχτηκε όταν ήταν παιδί. Η ταινία αποτελεί την κινηματογραφική μεταφορά του έργου του Joseph Kessel «Belle de Jour» (1928) και είναι η ταινία με τις περισσότερες εισπράξεις για τον Buñuel.

Ουσιαστικά πρόκειται για μια βαθιά διερεύνηση της γυναικείας σεξουαλικότητας και των κωλυμάτων της, εσωτερικών και εξωτερικών, έτσι όπως την ονόμασε αλλιώς ο Φρόιντ ‘the Dark Continent’ (σκοτεινή ήπειρος). Η ταινία προσπαθεί να καταλάβει τον γυναικείο ερωτισμό ‘από μέσα προς τα έξω’, να τον αντιληφθεί όχι απλά ως ιδρώτα και σώμα, στο χώρο δηλαδή του απτού και της ύλης, αλλά ως ενυπάρχων κυρίως στο χώρο της φαντασίας. Όσων αφορά την Severin (το όνομα της οποίας πρόκειται για μια ‘θηλυκοποίηση’ του ονόματος του πρωταγωνιστή του βιβλίου του Masoch «Venus in Furs», του Severin von Kusiemski), το μεγαλύτερο ερώτημα της ταινίας είναι: γιατί αποκρούεται τόσο από την οποιοδήποτε σεξουαλική προσέγγιση του συζύγου της, αλλά χάνεται στις φαντασιώσεις της; Θα έλεγε κανείς πως η ‘ακολασία’ της είναι μια δράση αμιγώς θεραπευτική, μέσω της οποίας βρίσκει την σεξουαλική της απελευθέρωση. Για μια γυναίκα σαν τη Severin, ο ‘ερωτικός ηλεκτρισμός’ δεν προέρχεται από αυτόν, τον οποιοδήποτε, που περιμένει στο δωμάτιο, αλλά από το γεγονός ότι η ίδια μπαίνει μέσα σε αυτό. Κατά κάποιο τρόπο το αντικείμενο πόθου της Severin είναι ο ίδιος της ο εαυτός (ίσως ως αποτέλεσμα μιας εσωτερικής αναζήτησης του εαυτού). Αυτό είναι που ο Μαρσέλ δεν κατάλαβε ποτέ, ότι δηλαδή ενώ η Severin είναι εθισμένη σε αυτό που αντιπροσωπεύει εκείνος (το ‘κακό παιδί’, που θα ‘αμαυρώσει’ την τιμή της), δεν νοιάζεται γι’ αυτόν, είναι ένα απλό εξάρτημα για τη φαντασίωσή της.

Πέρα από αυτό το κομμάτι όμως, όπως και άλλες ταινίες του Buñuel, αποτελεί και αυτή επίσης ένα κοινωνικό σχόλιο για την μπουρζουαζί της εποχής, καθώς μιλάει για την υποκρισία των κοινωνικών σχέσεων (μια αξιοσέβαστη γυναίκα που γίνεται κρυφά πόρνη τα μεσημέρια) και για την ‘σεξουαλική πολιτική’ μεταξύ των δύο φύλων. Μιλάει ακόμη και για την ‘εγγενή θλίψη’ αυτής της αριστοκρατίας, η οποία βλέπει την αγάπη και τον ερωτισμό ως κάτι το καταστροφικό, ενάντιο και προς το καθολικό της θρήσκευμα.

Μέσα από το σουρεαλιστικό αυτό θόλωμα φαντασίας και πραγματικότητας, φετιχισμού, σεξουαλικής διαστροφής και βλασφημίας, η ταινία φτάνει σε ένα τέλος πλήρως ανοιχτό προς ερμηνεία. Ήταν όλα μέσα στο κεφάλι της Severin; Ο Πιέρ πέθανε πράγματι; Ότι και να έγινε, ένα είναι σίγουρο ότι η ενοχή είναι απόλυτη, αλλά έτσι, ο Buñuel μας ζητά να πιστέψουμε, είναι και η ευτυχία της Severin.

Ν.Π. (Μέλος Κ.Ο.Π.Ι)