Πληροφορίες

«Το μεροκάματο του τρόμου» είναι μία διαφορετική ταινία, αρχικά για δύο συγκεκριμένους λόγους: αφ’ * ενός η κυνικότητα μέσα σε αυτή δεν εξωραίζεται αλλά ούτε και προβάλλεται με φθηνό χειρισμό για να προσελκύσει, διαστρεβλώνοντας την πραγματική φύση της ταινίας. Ο Clouzot αποφλοιώνει την κυνικότητα και μας την παρουσιάζει ατόφια. Αφ’ ετέρου, ίσως να είναι μία από τις ελάχιστες ταινίες στην ιστορία του κινηματογράφου που διαποτίζονται από συνεχή, σταθερό ρυθμό, από μία αδιάλειπτη αίσθηση αγωνίας- μόλο που δεν πρόκειται για θρίλερ, όπως προσανατολίζει ή αποπροσανατολίζει ο τίτλος, μα για κάτι απόλυτα ρεαλιστικό που θα μπορούσε να λάβει χώρα και στην πραγματικότητα.

Η ιστορία διαδραματίζεται στη Νότια Αμερική. Τέσσερεις άνδρες χωρισμένοι σε δύο ομάδες συναγωνίζονται για την πραγματοποίηση μιας φαινομενικά απλής αποστολής: να οδηγήσουν ένα φορτηγό γεμάτο εκρηκτικά διά μέσου ενός ορεινού περάσματος μήκους τετρακοσίων χιλιομέτρων, σε ένα διυλιστήριο πετρελαίου που καίγεται- ώστε η εταιρεία που τους έχει προσλάβει να τα ανατινάξει και να σβήσει τη φωτιά. Το φορτίο όμως- και εδώ έγκειται η συνεχώς αυξανόμενη αγωνία για το τι θα συμβεί στο επόμενο λεπτό- ανά πάσα στιγμή μπορεί να εκραγεί!

Ο σκηνοθέτης βάζει με σαδιστική επινοητικότητα πληθώρα εμποδίων στο δρόμο των δύο φορτηγών καθώς αυτά κινούνται τα σαλιγκάρια στο ανώμαλο ορεινό πέρασμα. Οι απότομες στροφές, οι ετοιμόρροπες γέφυρες, οι λακκούβες, οι βράχοι που πέφτουν, σε συνδυασμό με τα εκρηκτικά τα οποία μπορεί να ανατιναχθούν με το παραμικρό τράνταγμα, αποτελούν το σκηνικό του «τρόμου» μέσα στο οποίο οι πρωταγωνιστές καλούνται να βγάλουν το «μεροκάματο» τους. Η δόξα εδώ δεν έχει θέση, το μόνο που ενδιαφέρει τους «ήρωες» είναι το χρήμα- και καθώς εξελίσσεται η ταινία αναρωτιόμαστε μέχρι πού είναι ικανοί να φτάσουν γι’ αυτό.

Η ταινία είναι κατά βάση μία περιπέτεια, η οποία όμως σε ένα βαθύτερο επίπεδο απεικονίζει με συγκλονιστικό τρόπο την απληστία και τη διαφθορά του καπιταλισμού. Η δε δράση είναι καταιγιστική και πλήρως ανόθευτη από ειδικά εφέ. Ο σκηνοθέτης αφήνει τους πρωταγωνιστικούς χαρακτήρες να μας κατακλύσουν με το μεγαλείο της διαφθοράς, της αχρειότητας, της παντελούς έλλειψης συναίσθησης του κινδύνου και γι’ αυτό εν τέλει και της αφοπλιστικής ανοησίας τους. Η κατάληξη της ταινίας αποδεικνύει περίτρανα όλα τα παραπάνω διότι δεν πρόκειται για φτωχούς ανθρώπους που προσπαθούν να επιβιώσουν, αλλά για επαγγελματίες τυχοδιώκτες οι οποίοι δεν κάνουν τίποτε για να βελτιώσουν την κατάσταση ανέχειας στην οποία βρίσκονται, στον αντίποδα μόνο κάνουν αυτή την επιλογή απελπισίας (;) για την πιο επικίνδυνη δουλειά στη ζωή τους. Η δε πρώτη σκηνή αποτελεί μια σχηματική αναπαράσταση της αλληγορικής διάστασης της ταινίας, μέσω του δυνάμει παραλληλισμού των πρωταγωνιστών με τα έρποντα ζωύφια. Τελικά θα κατορθώσουν να φτάσουν ζωντανοί και με την αμοιβή στα χέρια τους, ή αυτό το οδοιπορικό θα τους στοιχίσει, μαζί με την ούτως ή άλλως απώλεια της ψυχής, και αυτή της ζωής τους;

«Το μεροκάματο του τρόμου» είναι σίγουρα κάτι παραπάνω από ένα road movie- αυτή είναι μόνο η θεματική αφορμή για να παρουσιάσουμε ένα πολυδιάστατο κινηματογραφικό έργο με την υπογραφή της τέχνης του Clouzot. Διότι μπορεί οι πρωταγωνιστές να μας διχάζουν με τις συγκλονιστικές ερμηνείες τους καθώς παρακολουθούμε ως θεατές την εναγώνια και επικίνδυνη πορεία της αποστολής τους, τα εύσημα όμως της δημιουργίας ανήκουν στον σκηνοθέτη- τα οποία και του δόθηκαν με τη μορφή βραβείων: της Χρυσής Άρκτου στο Διεθνές Φεστιβάλ Βερολίνου και του Χρυσού Φοίνικα στο Φεστιβάλ Καννών. Με την παρούσα ταινία και με το πασίγνωστο «Διαβολογυναίκες» ένα χρόνο αργότερα(1954), (με τη σύζυγό του, Vera Clouzot, στον πρωταγωνιστικό ρόλο, η οποία και στην ταινία αυτή υποδύεται την αφελή αγαπημένη ενός από τους τέσσερις άνδρες), ο Henri-Georges Clouzot θα εδραιωθεί ως ένας από τους κλασσικούς Γάλλους σκηνοθέτες.