Η Κινηματογραφική Ομάδα Πανεπιστημίου Ιωαννίνων (Κ.Ο.Π.Ι.) , στα πλαίσια του αφιερώματος <<Αποξένωση>> , παρουσιάζει την ταινία:

Ritual / Shiki-Jitsu (Hideaki Anno, 2000)

Το Ritual είναι μία art house ταινία του Χιντεάκι Άννο εμπνευσμένη από μία αυτοβιογραφική νουβέλα της Αγιάκο Φουτζιτάνι η οποία υποδύεται και την πρωταγωνίστρια . Αφορά έναν απογοητευμένο σκηνοθέτη που γνωρίζει μία αλλόκοτη κοπέλα η οποία ισχυρίζεται πως την επόμενη μέρα είναι τα γενέθλιά της και αποφασίζει να σκηνοθετήσει μία ταινία για την καθημερινότητα της ως αφορμή να την γνωρίσει. Καθώς οι μέρες περνούν, αναπτύσσεται μια ιδιαίτερη σχέση μεταξύ τους .

Ο Χιντεάκι Άννο έγινε γνωστός ως δημιουργός του άνιμε Neon Genesis Evangelion το οποίο ξεχώρισε λόγω του avant grande στυλ του , της χρήσης εσωτερικού μονολόγου ως αφηγηματικό μέσο και τα θέματα υπαρξισμού και ψυχικής υγείας που αποτύπωσε στοιχεία που έλειπαν από τα άνιμε της εποχής του. Αυτά τα σκηνοθετικά χαρακτηριστικά αναδεικνύονται ακόμα παραπάνω στο Ritual. Συγκεκριμένα όταν οι χαρακτήρες δεν αλληλοεπιδρούν επικρατούν μακρινά συμμετρικά πλάνα συνοδευόμενα από τις ειλικρινείς σκέψεις του πρωταγωνιστή δημιουργώντας την αίσθηση ότι διαβάζουμε το προσωπικό του ημερολόγιο. Η χρήση μερικών επαναλαμβανόμενων μελωδιών πιάνου που προσαρμόζονται ανάλογα με τις σκηνές προσθέτει έντονο συναισθηματισμό στην ταινία. Επιπλέον ο Άννο παίζει αρκετά και με την χρωματική παλέτα εναλλάσσοντάς την σε κόκκινη και μπλε ανάλογα με την συναισθηματική κατάσταση της πρωταγωνίστριας – χαρά ή θλίψη αντίστοιχα.

Αυτό που ξεχωρίζει ιδιαίτερα στην ταινία είναι ότι πραγματεύεται την ψυχική υγεία με λεπτότητα χωρίς να δαιμονοποεί αλλά ούτε να ρομαντικοποιεί τα βιώματα των ηρώων. Μάλιστα απεικονίζει το πόσο δύσκολο και ασφυκτικό είναι να ζει κανείς με καταθλιπτικά συναισθήματα και τραυματικά γεγονότα χωρίς υποστήριξη ή βοήθεια.

Το βασικό θέμα της ταινίας είναι η δημιουργία μίας φανταστικής πραγματικότητας έναντι της αληθινής σαν ένας μηχανισμός αντιμετώπισης προβλημάτων. Όπως χαρακτηριστικά αναφέρει ο πρωταγωνιστής :

«Δεν είμαι ικανός να δημιουργήσω ουσιαστικές ανθρώπινες σχέσεις, δραπετεύω σε έναν φανταστικό κόσμο χτισμένο πάνω σε μία φαντασίωση της καθημερινής ζωής».

Ένα από τα πιο δυνατά στοιχεία της είναι ότι καλεί το κοινό να σκεφτεί : θα προτιμούσαμε να ζούμε σε μια τέλεια αλλά μοναχική μυθοπλασία, ή σε μια δύσκολη ζωή με ανθρώπινες αλληλεπιδράσεις; Και γιατί τα άτομα που βιώνουν ψυχικές δυσκολίες συχνά υποχωρούν σε φανταστικούς κόσμους, αποφεύγοντας κάθε κατάσταση που τους προκαλεί φόβο; Αρκετά χαρακτηριστικές είναι οι σκηνές που η πρωταγωνίστρια κατακλύζεται από συναισθήματα τρόμου με τον σκηνοθέτη να χρησιμοποιεί animation για να αποδώσει το πόσο χάνεται σε αυτά.

Η πρωταγωνίστρια βυθίζεται σε έναν κόσμο φαντασιώσεων και τελετουργιών, αποξενώνοντας τον κόσμο γύρω της, την οικογένειά της, σταδιακά τον πρωταγωνιστή που προηγουμένως είχε πλησιάσει, αλλά τα ίδια της τα συναισθήματα .Η ανάγκη της να ξεφύγει από την πραγματικότητα ,αφήνει πίσω έναν κόσμο γεμάτο μοναξιά και ανείπωτα συναισθήματα. Μέσα από αυτήν την απομόνωση η ταινία αναδεικνύει τη βαθιά ανθρώπινη αδυναμία να γεφυρώσουμε το χάσμα ανάμεσα στις επιθυμίες μας και την αλήθεια.

Το Ritual είναι ένας ύμνος στη ζωή και κατά τη γνώμη μου το πιο αληθινό έργο του Χιντεάκι Άννο καθώς το σκηνοθέτησε σε μία περίοδο που ο ίδιος ταυτιζόταν με τους ήρωες της ταινίας του δημιουργώντας μία αυθεντική και αγνή ρομαντική ιστορία που είναι δύσκολο να μην συγκινήσει τους θεατές.

Ε.Β. (Μέλος Κ.Ο.Π.Ι.)