Πληροφορίες

Σκηνοθέτης: José Mojica Marins
Σενάριο: José Mojica Marins
Ηθοποιοί: José Mojica Marins, Magda Mei, Nivaldo Lima
Τοποθεσία: Βραζιλία, 1964
Διάρκεια: 84’

Το Απόψε τα Μεσάνυχτα θα Πάρω την Ψυχή Σου είναι η πρώτη βραζιλιάνικη ταινία τρόμου. Αυτό την κατέστησε ιδιαίτερα αγαπητή την εποχή της κυκλοφορίας της κι ανέδειξε τον σκηνοθέτη και πρωταγωνιστή της, José Mojica Marins, τον οποίο κάθε βραζιλιάνος σινεφίλ άρχισε έκτοτε να θεωρεί, τρόπο τινά, «εθνικό ήρωα». Κατά τα γυρίσματα της ταινίας, το χαμηλό budget δεν φάνηκε να στάθηκε εμπόδιο για τον Marins, ο οποίος, παρά τις μόλις δεκατρείς μπομπίνες που είχε στην διάθεσή του (ξεκίνησε με δεκαπέντε εκ των οποίων οι δυο εκλάπησαν), κατάφερε να δώσει ένα, αποκρουστικό μεν, προοδευτικό, τολμηρό και καλογυρισμένο, δε, έργο.

Τα γεγονότα λαμβάνουν χώρα στην Βραζιλία. Ένας νεκροθάφτης, ο Ze de Caixao, γνωστός και ως «Coffin Joe», αμφισβητίας της παραδοσιακής ηθικής του καθολικισμού που επικρατεί στην συντηρητική βραζιλιάνικη κοινωνία, ξεκινά μια σειρά φόνων, οδηγούμενος από τον επιθετικό του χαρακτήρα και την ψυχική ανισορροπία η οποία εκπορεύεται από τις αποτυχίες της προσωπικής του ζωής. Ψάχνει μανιωδώς κάποια να γεννήσει το παιδί του, προκειμένου να συνεχιστεί η γενιά του, σπέρνοντας τρόμο, οδύνη και περιφρόνηση κατά την διάρκεια της αναζήτησης αυτής και θίγοντας επανειλημμένα τους ανθρώπους και τα πιστεύω τους. Το επάγγελμα, η φήμη και το προφίλ του δεν επιτρέπουν παρά σε ελάχιστους να πάρουν την απόφαση να προσπαθήσουν να σταματήσουν τα εγκλήματα και τις προσβολές του –κι όσοι προσπαθούν, καταλήγουν και οι ίδιοι θύματά του. Η εμμονή του στην ανομία, την βλασφημία και την παράνοια, όμως, θα τον φέρει προ πολλών εχθρών, με πρώτο και σημαντικότερο τον ίδιο του τον εαυτό.

Παρά την χαμηλή ποιότητα της παραγωγής, η ταινία έχει μια μακάβρια μα και μαγευτική ατμόσφαιρα και μεταδίδει έξοχα τα συναισθήματα και την αισθητική που αποπνέουν το ίδιο το σενάριο και η κεντρική της ιδέα. Το ασπρόμαυρο φιλμ και τα μουντά περιβάλλοντα συνθέτουν το σκηνικό μέσα στο οποίο ο, άθεος, νεκροθάφτης, τη μια στιγμή υποκρίνεται πως νιώθει λύπη για την απώλεια της ανθρώπινης ζωής και πως ενδιαφέρεται να τελέσει την ταφή του κάθε νεκρού με σεβασμό και σύμφωνα με τις προσταγές της εκκλησιαστικής παράδοσης και την επόμενη στιγμή σκοτώνει, βιάζει, εξευτελίζει την ανθρώπινη υπόσταση, χωρίς ίχνος δισταγμού ή μετάνοιας και μάλιστα χωρίς πάντοτε να υπάρχει όφελος για τον ίδιο στις ενέργειές του. Η εντονότατη παρουσία του στοιχείου του μισογυνισμού ολοκληρώνει την σύνθεση της διαστροφής του χαρακτήρα, ο οποίος τελικά σέβεται μόνο την τεκνοποίηση. Την θεωρεί μάλιστα σημαντική, ως αντίδοτο στο φθαρτό του σώματός του και την θνησιμότητά του, παρόλο που δεν εκτιμά την έννοια της ζωής. Το στοιχείο αυτό είναι   εμφανές, καθώς αντιμετωπίζεται από όλους, όπως και από τον ίδιο του τον εαυτό, ως προσωποποίηση του θανάτου. Η τελευταία και μεγαλύτερη αυτή αντίφαση, αποτελεί και το σημαντικότερο σημείο προς σκέψη για τον θεατή, σε μια ταινία η οποία παρά το ότι ενίοτε τείνει στο αστείο και το γραφικό λόγω της αποτυχίας της να σοκάρει με σκηνές υπερβολικής βίας, εντούτοις αξίζει να θεαθεί σοβαρά απ’ τον καθένα.

Κείμενο: Χίου Χρήστος (Μέλος Κ.Ο.Π.Ι.)