Ο Κρίστοφερ Κρός (Edward Robinson) είναι ένας απλός, καθημερινός άνθρωπος σχετικά περασμένης ηλικίας, που εργάζεται ως ταμίας σε τράπεζα. Ευνουχισμένος από την καταπίεση της αυταρχικής γυναίκας του, βιώνει μια βαρετή πραγματικότητα με μόνη διέξοδο το χόμπι του τη ζωγραφική. Χωρίς καμιά χρήση προοπτικής, οι πίνακες του κεντρικού μας ήρωα αντικατοπτρίζουν την επίπεδη ζωή που εισπράττει. Ένα βράδυ η μονότονη ζωή του θα ανατραπεί όταν γνωρίζει την σαγηνευτική Κίτι (Joan Bennett). Τυλιγμένη μέσα στο διάφανο αδιάβροχο της σαν ζαχαρωτό, θα χρειαστεί τη βοήθεια του για να την προστατεύσει από τον Τζόνι (Dan Duryea), τον αγύρτη, μικροαπατεώνα φίλο της που δεν διστάζει να ασκεί βία εις βάρος της. Η συνέχεια, όπως επιβάλουν οι κανόνες του κλασικού φιλμ νουάρ είναι μια δαιδαλώδης αστυνομική ιστορία γεμάτη σασπένς, με τον ευάλωτο Κρός, στερημένο από τη ζωή και βαθιά ερωτευμένο, να μπλέκεται στα δίχτυα μιας γυναίκας αράχνης και του μνηστήρα της. Οι δυο τους δεν θα διστάσουν να καπηλευτούν τη δουλειά, την πνευματικότητα, τα συναισθήματα, ολόκληρο το «είναι» του με ενστικτώδη κυνισμό. Για το χατίρι της Κίτι ο Κρός, θα γίνει καταχραστής, θα χάσει τη δουλειά και τη αξιοπρέπεια του, θα διαλύσει την όποια οικογένεια είχε, θα βιώσει την ταπείνωση και τελικά θα βυθιστεί στις ενοχές και την παράνοια για δύο φόνους στους οποίους τον οδηγεί η πανίσχυρη στο έργο του Lang δύναμη της μοίρας. Το σαιξπηρικών διαστάσεων τραγικό φινάλε, τον βρίσκει γηραιό, φθαρμένο και μόνο μπροστά από μια γκαλερί, όπου το αναγνωρισμένο πλέον έργο του πωλείται για τεράστια ποσά, με ξένη όμως υπογραφή.
Η ταινία στο επίπεδο των χαρακτήρων είναι άριστα δομημένη. Καθοριστική συνεισφορά σε αυτό έχουν οι ερμηνείες των πρωταγωνιστών αλλά και η σκηνοθεσία του Lang, που αναδεικνύει τα δομικά τους στοιχεία. Ο Edward Robinson, βοηθούμενος από το πρόσωπο και το σωματότυπο του, δίνει μια παθιασμένη ερμηνεία στον κεντρικό ρόλο, αποδίδοντας τέλεια την εικόνα ενός φαινομενικά άκακου ανθρωπάκου, που όμως τα συσσωρευμένα μέσα του απωθημένα (συμβολικά αποτυπωμένα με τα φίδια στους πίνακες του) και ο καταπιεσμένος του ανδρισμός, μπορούν ανά πάσα στιγμή να εκραγούν με επιθετικά και φονικά χαρακτηριστικά. Από την άλλη, η σε πρώτο επίπεδο ισχυρή και αλαζονική Κίτι, δεν είναι παρά ένα αδύναμο και ανασφαλές πλάσμα που έχει ανάγκη από ένα ισχυρό αρσενικό δίπλα της (Τζόνι) για να την προστατεύει και να την εκμεταλλεύεται. Χαρακτηριστική είναι η βρεφική αντίδραση της μπροστά στην απειλή του φονικού όπλου, στη θέα του οποίου κρύβεται κάτω από την κουβέρτα. Πρόκειται για μια δεξιοτεχνική σκηνοθετική πινελιά από τον μαιτρ Fritz Lang που κλιμακώνει τη δράση και την αγωνία δείχνοντας όσο το δυνατόν λιγότερα (ως άλλος Hitchcock), λέγοντας όμως ταυτόχρονα όσο το δυνατόν περισσότερα. Εξαιρετικό για τον ίδιο λόγο και το «δέσιμο» στη σκηνή της ηλεκτρικής καρέκλας, όπου μετά το κλείσιμο της πόρτας η κάμερα πηγαίνει με γερανό πάνω στην αναβοσβήνουσα επιγραφή του ξενοδοχείου του Κρός, που σηματοδοτεί τόσο την εκτέλεση με το στοιχείο του ηλεκτρισμού, όσο και το ξύπνημα της συνείδησης του κεντρικού μας ήρωα.
Στο «Scarlet Street» ο Lang θίγει μια σειρά από αγαπημένα του θέματα που πηγάζουν από προσωπικές του εμμονές και όπως συμβαίνει με κάθε μεγάλο δημιουργό σημαδεύουν συνολικά το έργο του. Το τυχαίο και το πεπρωμένο, η ενοχή και η αθωότητα, η σύγκρουση αλλά και η συνάφεια του καλού με το κακό, είναι μερικές μόνο από τις έννοιες που συναντά ο θεατής σε αυτό το κινηματογραφικό κομψοτέχνημα. Παρούσα και η ανδρική φιλία και μάλιστα ανάμεσα σε εργοδότη και εργαζόμενο. Οι εξπρεσιονιστικοί φωτισμοί και η μυστηριακή ατμόσφαιρα του φιλμ νουάρ, συνθέτουν ένα εικαστικό σύμπαν ιδανικό, για την φιλμική αποτύπωση και ανάδειξη των παραπάνω θεμάτων.
Το έγκλημα και η τιμωρία του είναι έννοιες σχετικές στο καλλιτεχνικό σύμπαν του σπουδαίου γερμανού δημιουργού. Η αλήθεια μοιάζει δυσδιάκριτη και το δίκαιο κλονίζεται από την επιρροή μιας αλυσίδας εξωγενών παραγόντων που οδηγούν τελικά το θύτη στην πράξη του. Πόσο συνυπεύθυνη είναι η ίδια η κοινωνία, τα μέλη της και οι συμπεριφορές τους, οι δομές και οι καταπιεστικοί μηχανισμοί της σε μια ενδεχόμενη παραβατική πράξη; Το ερώτημα τίθεται ξεκάθαρα και οι δύσκολες απαντήσεις αφορούν πλέον το θεατή.
Κείμενο: Δημητρίου Κων/νος (Μέλος Κ.Ο.Π.Ι.)