Κατηγορία 7:
Να υπολογίσετε (i) το ΔΕ και (ii) το ΔrGο (kJ mol-1) στους 25οC της παρακάτω αντίδρασης,
αν οι ενεργότητες των ClO-(aq) και Cl-(aq) είναι a = 0,5, το pH = 14, και η πίεση του αέριου Cl2 1 bar.
(α) Cl2(g) + 2OH-(aq) → ClO-(aq) + Cl-(aq) + Η2Ο(l)
Λύση:
ΖΗΤΟΥΜΕΝΟ (ι).To ΔΕ. Θα το υπολογίσουμε από την εξίσωση Νernst για την αντίδραση (α).
ΑΠΑΝΤΗΣΗ (i): ΔΕ = ΔΕο – (RT/nF)lnQr = ΔΕ = ΔΕο – (0,025693/n)lnQr
= ΔΕο – (0,025693/n)ln[a(ClO-)a(Cl-)a(H2O)/ p(Cl2) a(OH-)2]
(β) Τελικά ΔΕ = ΔΕο – (0,025693/n)ln[(a(ClO-)a(Cl-) / a(OH-)2] [p(Cl2) = 1 , a(H2O) = 1]
BHMA 1.
Για να βρω από την (β) το ΔΕ, πρέπει να ξέρω (i) το ΔΕο, (ii) το n (ιιι) την πίεση του αερίου και τις ενεργότητες.
Τα τελευταία τα γνωρίζουμε από τα δεδομένα. Για τα (ι) και (ιι), πρέπει να γράψω τις δύο ημιαντιδράσεις και να βρω σε πίνακες τις τιμές των Εο.
ΑΠΑΝΤΗΣΗ 2i:Cl2(g) + 2H2O → 2ClO-(aq) + 4H+(aq) + 2e-
Ή επειδή εργάζομαι σε αλκαλικό διάλυμα
(1)Cl2(g) + 4OH-(aq) → 2ClO-(aq) + 2H2O + 2e- (-) (οξείδωση) Ε1ο = +0,40 V
(2)Cl2(g) + 2e- → 2Cl-(aq) → (+) (αναγωγή) Ε2ο = +1,36 V
ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΗ: Ε1ο < Ε2ο , οπότε η (1) γίνεται ως οξείδωση και η (2) ως αναγωγή, άρα η δοθείσα αντίδραση (α) είναι αυθόρμητη.
Επομένως,ΔΕο = Ε1ο - Ε2ο = +1,36 – (+0,40) = +0,96 > 0.
ΑΠΑΝΤΗΣΗ 2ii: (α) =½ (1) + ½ (2), άρα n = 1.
BHMA 2.
Αντικαθιστώντας στη (β) τις τιμές των ΔΕο, n, a(ClO-) = a(Cl-) = 0,5, a(ΟΗ-) = 1, υπολογίζουμε το ΔΕ.
ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ: Από την τιμή του ΔΕ συμπεραίνουμε αν η αντίδραση (α) είναι αυθόρμητη στις δοθείσες συνθήκες.
ΖΗΤΟΥΜΕΝΟ (ιιι) Υπολογισμός ΔrGο (kJ mol-1) για την αντίδραση. Θα χρησιμοποιήσουμε τη σχέση
ΔrGο = - n F ΔΕο
Με την n =1 και με F = 96484 C, υπολογίζουμε το ΔGο(kJ mol-1).
ΣΧΟΛΙΟ 1. Αν η αντίδραση είναι αυθόρμητη, πρέπει ΔrGο < 0.
ΣΧΟΛΙΟ 2. Την τιμή του ΔrGο μπορούμε να την υπολογίσουμε απευθείας από πίνακες με τιμές ΔGο σχηματισμού (ΔfGο):
ΑΝΤΙΔΡΑΣΗ: ClO-(aq) + Cl-(aq) + 2Η+(aq) → Cl2(g) + H2O(l)
ΔrGο = ΔfGο[Cl2(g)] + ΔfGο[H2O(l))] – ΔfGο[ClO-(aq) – ΔfGο[Cl-(aq)] - 2 ΔfGο [Η+(aq)
Να κάνετε τον υπολογισμό αυτόν μόνοι σας και να συγκρίνετε τα δύο αποτελέσματα.
ΒΗΜΑ 3.
Συνδύασε τις δύο ημιαντιδράσεις, μία ημιαντίδραση οξείδωσης και μία αναγωγής ώστε να πάρεις τη συνολική αυθόρμητη αντίδραση στο γαλβανικό στοιχείο.
Απάντηση 1 (Ιοντική μορφή):
Cd(s) + 2H+(aq) → Cd2+(aq) + H2 (g)
Απάντηση 2 («Μοριακή» μορφή):
Cd(s) + 2HNO3 (aq) → Cd(NO3)2 (aq) + H2 (g)