Άκης Αγαθόπουλος


    Ο Άκης Αγαθόπουλος είναι γέννημα-θρέμμα της Αθήνας, με βαθιές ρίζες εκεί για πάνω από 100 χρόνια. Στην οικογένειά του, είναι ουσιαστικά η τέταρτη επιστημονική γενιά. Είναι ο πρώτος γιος του Αντώνη και της Ένης (το γένος Μίμη και Πηνελόπης Σιαγκούνη) Αγαθοπούλου και αδελφός του Δημήτρη Αγαθόπουλου, Πολιτικού Μηχανικού.

    Από τη μεριά του γενεαλογικού κλάδου της μητέρας του, οι γνωστές ρίζες ξεκινάνε από την Ήπειρο. Η οικογένεια, μετά την Ελληνική Επανάσταση, φεύγει, μαζί με τις μεγάλες οικογένειες της περιοχής, για την Αυστρία (Βιέννη) και τη Βουλγαρία (Σόφια, Φιλιππούπολη). Πριν το τέλος του 19ου αιώνα (ίσως περί το 1880), εγκαθίσταται στην Αθήνα, στην περιοχή του Κολωνακίου (Λυκαβηττού και Σκουφά) ενώ περί το 1910-1920 μετακομίζει στο τότε  αριστοκρατικό προάστιο της Αθήνας του Φαλήρου (Καλλιθέα). Στην κάθετη σειρά συγγενείας της οικογένειας υπάρχουν πτυχία Νομικής (του προ-πάππου, Ιωάννη Σιαγκούνη, περί το το 1890), Πολιτικών Μηχανικών του ΕΜΠ (του παππού Μίμη Σιαγκούνη περί το 1930), ενώ αδελφές του παππού του ήταν διπλωματούχος μαία η μία (Μαριάνθη), και φοιτήτρια Οδοντιατρικής Σχολής της Αθήνας η άλλη (Άννα). Στα ξαδέλφια του παππού του υπάρχουν επίσης διπλωμάτες, γιατροί, αλλά και μία παγκόσμια πρωτιά, της πρώτης γυναίκας που πέταξε με αεροπλάνο από τη Σόφια στη Θεσσαλονίκη! Ο γενεαλογικός κλάδος του πατέρα του χάνεται, όπως χάθηκαν και πάρα πολλά, ζωές, περιουσίες, κειμήλια, ιστορία, στη φλεγόμενη παραλία της Σμύρνης το 1922, ...τα Παιδιά της Νιόβης. Ο πατέρας του Αντώνης Αγαθόπουλος, αποφοίτησε από το Τμήμα Χημείας του Πανεπιστημίου Αθηνών (1960), και έμεινε γνωστός στους συναδέλφους του από τότε ως «Πρόεδρος των Χημικών». Μέχρι τη συνταξιοδότησή του ήταν μέλος ΔΕΠ της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών και Διευθυντής του Εργαστηρίου Βιοχημείας του Χωρέμειου Εργαστηρίου που βρίσκεται στο Νοσοκομείο Παίδων Αγία Σοφία. Έτσι, ο Άκης Αγαθόπουλος είναι γαλουχημένος με μνήμες και εμπειρίες σε μία οικογένεια που είχε ενεργή παρουσία και συμμετοχή σε όλες τις μεγάλες στιγμές της Ελλάδας, ξεκινώντας από την Αθήνα στην αλλαγή του 19ου προς τον 20ο αιώνα, και μετά τη Μικρασιατική Εκστρατεία και την Προσφυγιά, το Αλβανικό Μέτωπο, την Κατοχή και την Εθνική Αντίσταση, τη Γενιά του 114, τον Αντιδικτατορικό Αγώνα και τη Μεταπολίτευση.

    Με τα παραπάνω εφόδια, ο Άκης Αγαθόπουλος φοίτησε στο Δημοτικό Σχολείο του Εκπαιδευτηρίου “Θετική Αγωγή” του αείμνηστου μεγάλου Καλλιθεάτη Δασκάλου Σταύρου Αποστολόπουλου και στη συνέχεια στο Β Γυμνάσιο και Β Λύκειο Καλλιθέας.

    Πέρασε αμέσως στο Πανεπιστήμιο (με το νεοιδρυθέν σύστημα των Πανελληνίων Εξετάσεων με τις 4 Δέσμες) στο Τμήμα Χημείας του Πανεπιστημίου Πατρών, που τότε για να εισαχθείς, έπρεπε να ήσουν στο περίπου 6-8% των καλύτερων μαθητών της Ελλάδας. Η Διπλωματική του Εργασία εκπονήθηκε στο Εργαστήριο Βιοχημείας υπό την Επίβλεψη του Καθηγητή Βιοχημείας κ. Κωνσταντίνου Τσίγγανου.

    Στη συνέχεια, κατόπιν εξετάσεων, έγινε δεκτός για εκπόνηση Διδακτορικής Διατριβής στο Τμήμα Χημικών Μηχανικών του Πανεπιστημίου Πατρών με υποτροφία από το Ινστιτούτο Χημικής Μηχανικής και Χημικών Διεργασιών Υψηλών Θερμοκρασιών του Ιδρύματος Τεχνολογίας Έρευνας, ΕΙΧΗΜΥΘ/ΙΤΕ, το οποίο τότε ήταν υπό τη Διεύθυνση του Καθηγητή κ. Γεωργίου Παπαθεοδώρου. Τη διατριβή του, που εντάσσονταν στα πλαίσια του πρώτου Ευρωπαϊκού Ερευνητικού Προγράμματος στα Βιοϋλικά (EUREKA), την εκπόνησε υπό την επίβλεψη του Καθηγητή κ. Παναγιώτη Νικολόπουλου στο Εργαστήριο Μεταλλογνωσίας, το οποίο είχε Διευθυντή τον Καθηγητή κ. Δημήτρη Παπαμαντέλλο.

    Στα συνολικά 11 χρόνια της παραμονής του στην Πάτρας (1983-1994), συγκατοίκησε για μεγάλο διάστημα με τον αδελφό του Δημήτρη, που σπούδαζε στην Πολυτεχνική Σχολή του ίδιου Πανεπιστημίου Πολιτικός Μηχανικός, και εκείνος, ακολουθώντας την οικογενειακή παράδοση, ομόφωνα Πρόεδρος των Πολιτικών Μηχανικών για τα 5 συναπτά έτη της φοίτησής του.

    Στη συνέχεια ακολουθεί ένας ακόμα 11ετής κύκλος μεταδιδακτορικής περιόδου, 1994-2005. Η αρχή έγινε με την ατομική Μεταδιδακτορική Υποτροφία TMR (που ήταν η συνέχεια του γνωστού Human Capitral and Mobility) της European Commission, 24 μηνών, η οποία εκπονήθηκε στο Εργαστήριο Σύνδεσης Κεραμικών Υλικών του Institute for Advaced Materials του Joint Research Centre (IAM/JRC) στο Petten της Ολλανδίας, (το οποίο διέπεται από την Ευρωπαϊκή συνθήκη Euratom), τότε υπό τη διεύθυνση του διάσημου Έλληνα Ερευνητή κ. Ερνέστου Χόνδρου. Επιστημονικά, την περίοδο αυτή θα εισαχθεί στο πεδίο των ενεργών (αντιδρουσών) διεπιφανειών (δηλαδή στις διεπιφάνειες όπου λαμβάνει χώρα διεπιφανειακή χημική αντίδραση, ενώ μέχρι τη διατριβή του είχε ασχοληθεί με διεπιφάνειες όπου οι αλληλεπιδράσεις ήταν μόνο φυσικές, τύπου Van der Waals, ή χημικές, τύπου δεσμών υδρογόνου ή απλής ρόφησης). Επίσης, θα έρθει σε επαφή και με τις μηχανικές ιδιότητες των προηγμένων κεραμικών υλικών (π.χ. διάδοση ρωγμών, κόπωση). Κοινωνικά, η περίοδος αυτή τον φέρνει σε καθημερινή επαφή με συναδέλφους και διακεκριμένους ερευνητές από όλη την Ευρωπαϊκή Ένωση. Μάλιστα, η περίοδος εκείνη, 1994-1996, συμπίπτει και με τη διεύρυνση της Ευρωπαϊκής Ένωσης με 3 νέα κράτη μέλη, Σουηδία, Αυστρία και Φιλανδία καθώς και με την εφαρμογή της συνθήκης Schengen, γεγονότα που κάνουν πιο μεγάλη και άμεση αίσθηση όταν τα ζει κάποιος στην Κεντρική Ευρώπη.

    Αμέσως μετά, ακολουθεί η θητεία του στο Πολεμικό Ναυτικό που την υπηρετεί με το βαθμό του Κελευστή Τεχνίτη Πυροβόλου (Τ/ΠΒ) στη ναρκοθέτηδα ΑΚΤΙΟΝ, ένα από τα 2-3 πιο παλιά πλοία του Ελληνικού Στόλου το 1997, που είχε ναυπηγηθεί το 1942 και είχε χρησιμοποιηθεί και στην απόβαση των συμμάχων στη Νορμανδία ως μεταγωγικό. Κατά τη θητεία του, έχει την αποκλειστική διαχείριση του Γραφείου Κυβερνήτου (Γ/Κ), έχει διαβαθμισμένη πρόσβαση στους κρυπτογραφημένους κωδικούς (Ελληνικούς και Νατοϊκούς) ενώ στις μάχιμες επιχειρήσεις και στα γυμνάσια η θέση του είναι στη Γέφυρα του πλοίου. Μέσα σε ένα περιβάλλον πολύ κακού και άγριου πληρώματος και σε άθλιες και πολύ σκληρές συνθήκες διαβίωσης, στα θετικά της περιόδου εκείνης είναι η ανάπτυξη ισχυρών δεσμών φιλίας με το Γιατρό-Παθολόγο Νίκο Κολοκυθά, το Βιολόγο Γιάννη Σωρό, τον Οικονομολόγο Δημήτρη Αλωνιάτη και τους Δικηγόρους Παναγιώτη Δελημάρα και Τάσο Λούκο. Επίσης, πρώτη φορά αντιλαμβάνεται το μέγεθος και όλη την κακή όψη της γραφειοκρατίας με την κυριολεκτική έννοια του όρου και ότι αυτή συνεπάγεται.

    Στη συνέχεια, ελλείψει πόρων στην Ελλάδα, γίνεται αποδεκτός ως μεταδιδακτορικός ερευνητής στο Τμήμα Μηχανικών Κεραμικών Υλικών και Υάλων του Πανεπιστημίου του Aveiro της Πορτογαλίας. Το Τμήμα αυτό έχει ανακηρυχθεί ως Site of Excellence. Εκεί εισάγεται και στην κατασκευή των κεραμικών υλικών και στον πλήρη χαρακτηρισμό τους με όλη τη σειρά των κλασικών μεθόδων χαρακτηρισμού (ηλεκτρονική μικροσκοπία, ακτίνες Χ, φασματοσκοπίες, θερμικές αναλύσεις). Η περίοδος αυτή είναι ιδιαίτερα γόνιμη. Στην αρχή αυξάνεται με ταχείς ρυθμούς ο αριθμός συμμετοχών του σε Διεθνή Συνέδρια υψηλού επιστημονικού κύρους σε ολόκληρο τον κόσμο και στη συνέχεια ακολουθεί η αύξηση του αριθμού των επιστημονικών δημοσιεύσεών του. Στα πιο θετικά της περιόδου εκείνης είναι σίγουρα η συνάντησή του με τον Υφηγητή κ. Dilshat Tulyaganov, Υποδιευθυντή του Ινστιτούτου Διαστήματος της Τασκένδης του Ουζμπεκιστάν (πρώην ΕΣΣΔ). Οι δυο τους, εκτός από την ανάπτυξη άρρηκτων φιλικών, και οικογενειακών πλέον, σχέσεων, συγκροτούν έναν ισχυρό επιστημονικό πυρήνα, ο οποίος θα είναι εξόχως παραγωγικός στα επόμενα χρόνια. Υπάρχει μια σειρά και άλλων εξαιρετικών συναδέλφων (και φίλων πλέον) από όλα τα μέρη του κόσμου, για παράδειγμα ο Faik Oktar, Αναπληρωτής Καθηγητής στο Πανεπιστήμιο της Κωνσταντινούπολης, η Δρ. Patricia Valerio από το Belo Horizonte της Βραζιλίας, μία μεγάλη σειρά από φίλους (και τώρα Καθηγητές σε διάφορα γνωστά Πανεπιστήμια) από την Κίνα, όπως τους MeiSen και Yang, Chen KeXin, Renli Fu, HaiBo Jin, XuXin, Xu, Gao, Li κλπ. Έτσι, κοινωνικά, η περίοδος αυτή, τον φέρνει σε επαφή με φοιτητές, συναδέλφους αλλά και διακεκριμένους ερευνητές από ολόκληρο τον κόσμο εκτός Δυτικής Ευρώπης, όπως Ανατολική Ευρώπη (πρώην χώρες της ΕΣΣΔ), Λατινική Αμερική (Βραζιλία, Μεξικό, Αργεντινή, Χιλή, Κούβα), Αφρική (Αίγυπτο, Λιβύη, Αλγερία, Μοζαμβίκη, Αγκόλα), Ασία (Κίνα, Ινδία, Ιαπωνία), Αυστραλία. Στα highlights της περιόδου εκείνης συμπεριλαμβάνεται η με ενέργειές του επίτευξη επίσημης δωρεάς του Ελληνικού Κράτους, με απόφαση του Ταμείου Αρχαιολογικών Πόρων του Υπουργείου Πολιτισμού, στο Τμήμα Μηχανικών Κεραμικών Υλικών και Υάλων, γνησίου αντιγράφου ερυθρόμορφης ληκύθου με απεικόνιση δισκοβόλο του 5ου π.Χ. αιώνα (το αυθεντικό εκτίθεται στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο Αθηνών με αριθμό 1305). Επιστημονικά, highlight είναι ο σχεδιασμός και η κατασκευή ενός φούρνου κενού υψηλών θερμοκρασιών, από τους καλύτερους που υπάρχουν στον κόσμο, με τεχνικά χαρακτηριστικά κενό 2x10-6 mbars, θερμοκρασία 1800ºC, οπτική παρατήρηση από τα πλάγια και από την κορυφή, δυνατότητα ταχείας ψύξης (quenching). Και φυσικά, η περίοδος εκείνη, 1999-2005, συμπτωματικά έτυχε να περιέχει αφενός την αποδοχή της Ελλάδας στην καλούμενη ζώνη του Ευρώ κατά τη Σύνοδο Κορυφής των αρχηγών κρατών μελών της ΕΕ στην Πορτογαλία, καθώς και την κατάκτηση του Ευρωπαϊκού Κυπέλλου Ποδοσφαίρου EURO 2004 από την Ελληνική ομάδα ποδοσφαίρου.

    Τα θεμέλια για τον τερματισμό της 11χρονης μεταδιδακτορικής περιόδου στο εξωτερικό ουσιαστικά μπαίνουν με την τυχαία συνάντηση του Άκη Αγαθόπουλου με τον κ. Μιχάλη Καρακασίδη στο Ευρωπαϊκό Συνέδριο Υάλων στην Αθήνα και μετά και με τον Δημήτρη Γουρνή, αμφότερους καθηγητές του Τμήματος Μηχανικών Επιστήμης Υλικών του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων, το 2004. Έτσι, το 2006, ο Άκης Αγαθόπουλος έρχεται οριστικά στην Ελλάδα, στο Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων, αρχικά ως Επίκουρος Καθηγητής με σύμβαση διδάσκοντος σύμφωνα με το γνωστό Προεδρικό Διάταγμα 407, μετά ως μεταδιδακτορικός ερευνητής με υποτροφία της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της ΓΓΕΤ, ΕΝΤΕΡ, η οποία υποστήριζε τη μετεγκατάσταση, από το εξωτερικό, διαπρεπών Ελλήνων επιστημόνων, και τελικά με την εκλογή του το Φεβρουάριο του 2008 και την ορκωμοσία του για την ανάληψη των καθηκόντων του τον Ιανουάριο του 2009 ως Επίκουρος Καθηγητής της Τεχνολογίας Κεραμικών Υλικών του Τμήματος Μηχανικών Επιστήμης Υλικών του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων. Και μία ακόμα σύμπτωση. 2 μήνες μετά την ορκωμοσία του, στις 5 Μαρτίου 2009, το Τμήμα που διορίστηκε παίρνει την τελική του ονομασία ως Τμήμα Μηχανικών Επιστήμης Υλικών και αναγνωρίζεται επισήμως ως Τμήμα Μηχανικών (ενώ, έως τότε, ονομαζόταν Τμήμα Επιστήμης και Τεχνολογίας Υλικών).

    Το Νοέμβριο του 2012 εκλέγεται Αναπληρωτής Καθηγητής στο ίδιο γνωστικό αντικείμενο, στο ίδιο Τμήμα. Ορκίζεται και αναλαμβάνει καθήκοντα τον Απρίλιο του 2013. Ανάμεσα στην εκλογή αυτή και στη προηγούμενη έχουν λάβει χώρα αρκετά σημαντικά γεγονότα. Μεταξύ αυτών μπορούν να αναφερθούν η εγκατάστασή του σε γραφείο στο νέο κτήριο του Τμήματος, η εγκατάσταση του νέου Εργαστηρίου στο νέο κτήριο, η αγορά νέων φούρνων, μεταξύ των οποίων και θερμοπρέσσας υψηλών θερμοκρασιών 2000οC, η πρόταση των άλλων μελών της Επιτροπής να γίνει Πρεδρος στη Διεθνή Επιστημονική Επιτροπή του "High Temperature Capillarity", η ανάληψη της Προεδρίας της ΕΛΕΜΒΙΟ, και η ανάπτυξη στενής συνεργασίας με την Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων, αρχικά με την Ορθοπεδική Κλινική και στη συνέχεια με την Καρδιολογική Κλινική και τον Καθηγητή της Καρδιολογίας Θεόφιλο Κωλέττη.

 

[back]