ΧΕΙΜΕΡΙΝΟ ΕΞΑΜΗΝΟ 2021-2022
AΠP 501 ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗΝ ΠΡΟΪΣΤΟΡΙΚΗ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΑ. ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΙ ΤΟΥ ΠΡΟΪΣΤΟΡΙΚΟΥ ΑΙΓΑΙΟΥ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΠΟΧΗ ΤΟΥ ΛΙΘΟΥ ΕΩΣ ΤΟ ΤΕΛΟΣ ΤΗΣ ΕΠΟΧΗΣ ΤΟΥ ΧΑΛΚΟΥ
Παρασκευή 09.00-12.00 Αμφιθέατρο Σ. Δάκαρη
(Παραδόσεις από 8 Οκτωβρίου 2021 έως 14 Ιανουαρίου 2022)
Το μάθημα προσφέρει βασικές γνώσεις για τον κλάδο της Προϊστορικής Αρχαιολογίας. Παρουσιάζονται συνοπτικά οι επιστημονικοί στόχοι του κλάδου, οι μέθοδοι και τεχνικές της ερευνάς πεδίου, οι εργαστηριακές αναλύσεις στις οποίες υποβάλλονται τα προϊστορικά ευρήματα και οι μέθοδοι που χρησιμοποιούνται για την χρονολόγησή τους και την ταύτιση των τρόπων κατασκευής τους. Τονίζεται ο διεπιστημονικός χαρακτήρας της προϊστορικής αρχαιολογίας και η εξάρτησή της από επικουρικούς κλάδους, όπως η γεωμορφολογία, η φυσική ανθρωπολογία, η ταφονομία ή η παλυνολογία. Παρουσιάζεται επίσης η διαδοχή των πολιτισμών στην Ηπειρωτική Ελλάδα και στον Αιγαιακό χώρο κατά την Εποχή του Λίθου και την Εποχή του Χαλκού. Στόχος είναι η εξοικείωση των φοιτητών με βασικές έννοιες (ορολογία), με το χρονολογικό-πολιτισμικό πλαίσιο του προϊστορικού Αιγαίου, με τις πρακτικές που ακολουθεί η σύγχρονη Προϊστορική Αρχαιολογία καθώς και η κατανόηση των διαφορών της από γειτονικούς κλάδους, όπως η αρχαιολογία της ιστορικής περιόδου και η ιστορία.
Προαιρετική εργασία και παρουσίασή της στο μάθημα.
Ο τελικός βαθμός βασίζεται σε γραπτή εξέταση.
Χρ. Ντούμας, Περίγραμμα Προϊστορικής Αρχαιολογίας - Πανεπιστημιακές Σημειώσεις, ΕΚΠΑ, 1997
Ι. Παππάς, "Μέθοδοι χρονολόγησης"
Α. Ντάρλας, "O ελλαδικός χώρος κατά την Παλαιολιθική εποχή"
Η Παλαιολιθική στην Ελλάδα (υλικό από το μάθημα)
Η Νεολιθική στην Ελλάδα (υλικό από το μάθημα)
Το πείραμα του νεολιθικού καμινιού (υλικό από το μάθημα / http://users.uoi.gr/gramisar/prosopiko/vlaxopoulos/activity.htm#uoi)
Προτεινόμενα ζητήματα για τη μελέτη στο μάθημα
Επιλεγμένες εργασίες φοιτητών
("Η Νεολιθική περίοδος στην Ανατολική Ευρώπη", "Ερρίκος Σλήμαν-Χρήστος Τσούντας", "Νεολιθική Βοιωτία")
AΠP 578 ΤΟ ΑΙΓΑΙΟ ΠΡIΝ ΑΠΟ ΤΗ 2η ΧΙΛΙΕΤΙΑ π.Χ..
Τετάρτη 15.00-18.00 Αίθουσα Α31
(Παραδόσεις από 6 Οκτωβρίου 2021 έως 12 Ιανουαρίου 2021)
Το μάθημα είναι υποχρεωτικό για φοιτητές αρχαιολογικής κατεύθυνσης του δεύτερου έτους σπουδών. Προσφέρει αναλυτικές γνώσεις - τόσο αρχαιολογικά δεδομένα όσο και συζήτηση προβλημάτων - για την παλαιότερη και πλέον μακρόχρονη περίοδο της Αιγαιακής προϊστορίας, από την Παλαιολιθική και τη Νεολιθική Εποχή μέχρι και την Πρώιμη Εποχή του Χαλκού (3η χιλιετία π.Χ.). Περιλαμβάνει εποπτική εισαγωγή για την ιστορία της Αιγαιακής προϊστορίας και για τους θεσμούς της αρχαιολογικής πράξης στη σύγχρονη Ελλάδα, επίσης παρουσιάζει τη σχετική βιβλιογραφία καθώς και στη μορφή και δομή των δημοσιεύσεων των προϊστορικών ερευνών. Διδάσκει, τέλος, τη μεθοδολογία συγγραφής εργασιών και προσφέρει τη δυνατότητα στους φοιτητές να αναλάβουν μικρής έκτασης θέματα, που βαθμολογούνται στο 30% της επίδοσης του εξαμήνου. Στόχος του μαθήματος είναι η εξοικείωση των φοιτητών με την πορεία των πολιτισμών στο Αιγαίο μέχρι το 2000 π.Χ. και η κατανόηση των μεθόδων με τις οποίες η Αιγαιακή προϊστορία τεκμηριώνει τα πορίσματά της.
Ενότητες και βιβλιογραφία του μαθήματος
Εκπαιδευτικές επισκέψεις σε θέσεις της Ηπείρου, της Θεσσαλίας και της Μακεδονίας
Εργασίες προαιρετικές και παρουσίασή τους στο μάθημα
Επιλεγμένες εργασίες φοιτητών
("Το σπήλαιο των Πετραλώνων", "Νεολιθική Θράκη", "Δισπηλιό Καστοριάς", "Αρχαιολογία Νομού Καστοριάς", "Προϊστορικά Αμφιλοχίας")
Ώρες συνεργασίας: Τετάρτη 18.00-19.00 (μετά το μάθημα), Πέμπτη 12.00-13.00 (κατόπιν e-mail)
AΠP 505 ΤΟ ΑΙΓΑΙΟ ΚΑΙ Η ΜΕΣΟΓΕΙΟΣ ΚΑΤΑ ΤΗΝ 2η ΧΙΛΙΕΤΙΑ π.Χ.
Δευτέρα 18.00-21.00 Αίθουσα Α31
(Παραδόσεις από 28 Φεβρουαρίου 2022 έως 6 Ιουνίου 2022)
Στο μάθημα γίνεται επισκόπηση των πολιτισμών του Αιγαιακού χώρου, με αναφορές στις σχέσεις με τους άλλους πολιτισμούς και στις ευρύτερες εξελίξεις στη Μεσόγειο κατά τη 2η χιλιετία π.Χ. Εξετάζονται ζητήματα ιστορικής γεωγραφίας, πολιτιστικών δομών, γραφής, διοίκησης και εμπορίου, και αναλύεται η μορφή και η έκταση των επαφών μεταξύ των ανακτορικών πολιτισμών του Αιγαίου και του ευρύτερου χώρου της Κεντρικής και Ανατολικής Μεσογείου.
Προαιρετική εργασία και παρουσίασή της στο μάθημα.
Προτεινόμενη Βιβλιογραφία Μαθήματος
Εικόνες Του Μαθήματος (εδώ)
Επιλεγμένες εργασίες φοιτητών
Ώρες συνεργασίας: Δευτέρα 16.00-18.00 (πριν από το μάθημα). Επίσης άλλες ημέρες και ώρες κατόπιν e-mail