Αρχική

ΧΕΙΜΕΡΙΝΟ ΕΞΑΜΗΝΟ 2024-2025

AΠP 501 ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗΝ ΠΡΟΪΣΤΟΡΙΚΗ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΑ. ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΙ ΤΟΥ ΠΡΟΪΣΤΟΡΙΚΟΥ ΑΙΓΑΙΟΥ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΠΟΧΗ ΤΟΥ ΛΙΘΟΥ ΕΩΣ ΤΟ ΤΕΛΟΣ ΤΗΣ ΕΠΟΧΗΣ ΤΟΥ ΧΑΛΚΟΥ

Τετάρτη 15.00-18.00 Αίθουσα Α31 

(Παραδόσεις από  Τετάρτη 2 Οκτωβρίου έως 18 Δεκεμβρίου)

Το μάθημα προσφέρει βασικές γνώσεις για τον κλάδο της Προϊστορικής Αρχαιολογίας. Παρουσιάζονται συνοπτικά οι επιστημονικοί στόχοι του κλάδου, οι μέθοδοι και τεχνικές της ερευνάς πεδίου, οι εργαστηριακές αναλύσεις στις οποίες υποβάλλονται τα προϊστορικά ευρήματα και οι μέθοδοι που χρησιμοποιούνται για την χρονολόγησή τους και την ταύτιση των τρόπων κατασκευής τους. Τονίζεται ο διεπιστημονικός χαρακτήρας της προϊστορικής αρχαιολογίας και η εξάρτησή της από επικουρικούς κλάδους, όπως η γεωμορφολογία, η φυσική ανθρωπολογία, η ταφονομία ή η παλυνολογία. Παρουσιάζεται επίσης η διαδοχή των πολιτισμών στην Ηπειρωτική Ελλάδα και στον Αιγαιακό χώρο κατά την Εποχή του Λίθου και την Εποχή του Χαλκού. Στόχος είναι η εξοικείωση των φοιτητών με βασικές έννοιες (ορολογία), με το χρονολογικό-πολιτισμικό πλαίσιο του προϊστορικού Αιγαίου, με τις πρακτικές που ακολουθεί η σύγχρονη Προϊστορική Αρχαιολογία καθώς και η κατανόηση των διαφορών της από γειτονικούς κλάδους, όπως η αρχαιολογία της ιστορικής περιόδου και η ιστορία.
Προαιρετική εργασία και παρουσίασή της στο μάθημα.
Ο τελικός βαθμός βασίζεται σε γραπτή εξέταση.

Χρ. Ντούμας, Περίγραμμα Προϊστορικής Αρχαιολογίας - Πανεπιστημιακές Σημειώσεις, ΕΚΠΑ, 1997

Ι. Παππάς, "Μέθοδοι χρονολόγησης"

Α. Ντάρλας, "O ελλαδικός χώρος κατά την Παλαιολιθική εποχή"

Η Παλαιολιθική στην Ελλάδα (υλικό από το μάθημα) 

Η Νεολιθική στην Ελλάδα (υλικό από το μάθημα)

Το πείραμα του νεολιθικού καμινιού (υλικό από το μάθημα / http://users.uoi.gr/gramisar/prosopiko/vlaxopoulos/activity.htm#uoi)

Μ. Τσομπάνη, "Πειραματική Αρχαιολογία"

Προτεινόμενα ζητήματα για τη μελέτη στο μάθημα

ΑΠΡ 517 ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΟΝ ΜΙΝΩΙΚΟ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟ

Παρακευή 12.00-15.00 Αίθουσα Σεμιναρίων Αρχαιολογίας

(Παραδόσεις από Παρασκευή 4 Οκτωβρίου έως 20 Δεκεμβρίου)

Το μάθημα εξετάζει την αρχαιολογία της Εποχής του Χαλκού στην Κρήτη, από την εποχή των ανασκαφών του Μ. Καλοκαιρινού και του Α. Έβανς, όταν ο προϊστορικός πολιτισμός του νησιού ονομάστηκε «Μινωικός», έως σήμερα, εποχή συνολικής επανεκτίμησης των δεδομένων. Η Κρήτη εμφανίζει ήδη κατά την 3η χιλιετία π.Χ. και υπό την επίδραση των γειτονικών πολιτισμών, δυναμική πορεία στην ιστορική της διαδρομή. Η πορεία αυτή κορυφώνεται με την ίδρυση των ανακτόρων και την παγίωση σύνθετων οικονομικών και κοινωνικών δομών, που χαρακτηρίζουν τη φυσιογνωμία του νησιού καθ' όλη τη 2η χιλιετία π.Χ. (Παλαιοανακτορική, Νεοανακτορική και Μετανακτορική περίοδος).
Μέσα από την ανασκαφική τοπογραφία των θέσεων, την εξέταση των οικιστικών καταλοίπων, των ταφικών εθίμων και των τόπων λατρείας, τη γραφή και την τέχνη, το μάθημα προσφέρεται για μία εισαγωγική γνωριμία με τον Μινωικό πολιτισμό.

Εκπαιδευτική εκδρομή στην Κρήτη.

Εργασίες προαιρετικές και παρουσίασή τους στο μάθημα.

Βιβλιογραφία στα ελληνικά, αγγλικά, γαλλικά και ιταλικά.

Βοηθητικό υλικό για τη μελέτη του μαθήματος (Ενδεικτικές εικόνες από τα μαθήματα, μέρος Α, μέρος Β)

Επιλεγμένες εργασίες φοιτητών

• Μ. Σουέρεφ, "Το σπήλαιο των Καμαρών και η Καμαραϊκή κεραμική των Παλαιών Ανακτόρων"
• Π. Αμαραντίδης, "Η κνωσιακή ιδεολογία ως ένα μέσο χειραγώγησης και προπαγάνδας στη μινωική κοινωνία"
• Β. Χαραλαμπίδου, "Κομμός. Ένα λιμάνι της Μινωικής Κρήτης"
• Γ. Σπυροπούλου, "Η γυναικεία μορφή στις Μινωικές τοιχογραφίες"
• Κρ. Βούλο, "Το νεκροταφείο στο Φουρνί Αρχανών"
• Π. Αμαραντίδης, "Μικρογραφικές τοιχογραφίες Κνωσού"  
• Σ. Θ. Νατσούλη, "Μινωικός λαξευτός τάφος στον Πόρο Κατσαμπά Ηρακλείου"
• Γ. Νικολάκης, "Οι σχέσεις της προϊστορικής Θήρας με τη Μινωική Κρήτη μέσα από τις τοιχογραφίες του Ακρωτηρίου"

Ώρες συνεργασίας (Χειμερινό εξάμηνο 2024-25):
Πέμπτη 12.00-14.00, Παρασκευή 11.00-12.00
Παρακαλώ να έχει υπάρξει προσυνεννόηση μέσω e-mail: agvlach@uoi.gr