ΣΥΝΤΟΜΗ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΤΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ Η διατριβή προσεγγίζει το πρόβλημα της αναποτελεσματικότητας της διδασκαλίας των Φυσικών Επιστημών, διερευνώντας παραμέτρους των πορισμάτων του PISA 2006. Αποτελεί καινοτομία ακολουθώντας την κοινωνικοπολιτισμική στροφή στην εκπαίδευση στις Φυσικές Επιστήμες, που στηρίζουν επιστήμονες από την Καλιφόρνια (Cole, 2006), τη Σιγκαπούρη (Lee 2004), τη Φιλανδία (Engeström 2005), την Ελλάδα (Πλακίτση, 2005). Η υπόθεση της διατριβής είναι ότι η Cultural Historical Activity Theory - CHAT παρέχει καρποφόρο πλαίσιο αναφοράς για την ανάλυση και το σχεδιασμό δραστηριοτήτων των Φυσικών Επιστημών, με στόχο τον επιστημονικό αλφαβητισμό, στις ηλικίες των 5-9 ετών. Το μεθοδολογικό πλαίσιο της διατριβής είναι η developmental work research (Engeström, 1987, 2005). Βασικά στοιχεία της μεθόδου ανήκουν στο Design Experiment (Brown, 1992, Roth, 2005) και στο πρόγραμμα The 5th Dimension (Cole, 2006). Προϊόντα της διατριβής θα είναι η νέα ερευνητική μέθοδος, ένα καινοτόμο curriculum για τις Φυσικές Επιστήμες, και πρότυπο εκπαιδευτικό υλικό (website, e-book). Η διατριβή έχει συνέργεια με συνέδρια, προγράμματα, καινοτομίες στο πλαίσιο της δια-βίου μάθησης. ΑΝΑΛΥΤΙΚΗ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟΥ ΤΗΣ ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ Η παρούσα διατριβή συμβάλλει στη διάχυση της πολιτισμικής, ιστορικής θεωρίας της δραστηριότητας (CHAT) στην Διδακτική των Φυσικών Επιστημών στην Ευρώπη. Αυτό το εγχείρημα οδηγεί στην επανεξέταση του επιστημονικού αλφαβητισμού (Roth, W. Μ., Lee, S., 2004 ), καθώς επίσης και στην επανεξέταση του ρόλου των τεχνολογιών πληροφορίας και επικοινωνιών (van Eijck, Μ. & Roth, W. Μ., 2007 , Kaptelinin, V., Nardi, Β., 2006 ). Η θεωρία της δραστηριότητας παρέχει μια διαλογική πλατφόρμα για τους ερευνητές που εργάζονται στους διεπιστημονικούς τομείς των πολιτισμικών μελετών για την εκπαίδευση στις Φυσικές Επιστήμες. Η διατριβή αποσκοπεί να γεφυρώσει το χάσμα μεταξύ των Φυσικών Επιστημών και των κοινωνικών επιστημών, συμβάλλει δε στη δημόσια κατανόηση της επιστήμης, στην ανάπτυξη αξιών μέσω της επιστήμης καθώς επίσης και στον επιστημονικό αλφαβητισμό. Τις τελευταίες δεκαετίες πολλοί ερευνητές στις Ηνωμένες Πολιτείες, τον Καναδά και την Ευρώπη ανέπτυξαν θεωρητική τεκμηρίωση και νέες ερευνητικές μεθόδους αναφορικά με τη Θεωρία της Δραστηριότητας, αλλά, στις πολιτικές των Ευρωπαϊκών κρατών αυτή η αναδυόμενη ατζέντα παραμένει απομονωμένη. Εντούτοις, ζητήματα αιχμής όπως οι «κοινότητες μάθησης», τα «κίνητρα για μάθηση», και η «ποιότητα στην έρευνα των Φυσικών Επιστημών» είναι τα σημαντικότερα θέματα στα πρόσφατα ευρωπαϊκά περιοδικά, στα συνέδρια και στα βιβλία (βλ. Jorde, D. και Dillon, J. (Eds), υπό δημοσίευση ). Παράλληλα, υπό το πρίσμα του κονστρουκτιβισμού πολλά ευρωπαϊκά αναλυτικά προγράμματα των Φυσικών Επιστημών έχουν ανασχηματιστεί. Όμως, μελετώντας τα αποτελέσματα του PISA 2006 (Programme for International Student Assessment), αναδεικνύεται η ανάγκη εφαρμογής ενός νέου καρποφόρου πλαισίου για να επιτευχθεί ο στόχος του επιστημονικού αλφαβητισμού. Αυτό κατά την άποψή μας μπορεί να είναι η θεωρία της δραστηριότητας, και αυτό ελέγχει η διατριβή. Επισημαίνουμε τη δυνατότητα της θεωρίας της δραστηριότητας να γεφυρώνει το χάσμα μεταξύ θεωρίας και πράξης. Επίσης, μπορεί να οδηγήσει στην επίτευξη του στόχου της διεπιστημονικότητας στην εκπαίδευση στις Φυσικές Επιστήμες εντός της πολυπολιτισμικής Ευρώπης. Συνεπώς, μια νέα νοοτροπία διαφαίνεται στην εκπαίδευση στις Φυσικές Επιστήμες ως κοινωνικής διαδικασίας. Αυτή θα μπορούσε να αναμορφώσει την εκπαίδευση στις Φυσικές Επιστήμες εκ των έσω με έναν φυσικό και λογικό τρόπο, στο πλαίσιο της δια βίου μάθησης. Η υπόθεση της διατριβής είναι ότι η θεωρία της δραστηριότητας παρέχει ένα πλήρες πλαίσιο αναφοράς για την ανάλυση και το σχεδιασμό δραστηριοτήτων από τον κόσμο των Φυσικών Επιστημών για την υποχρεωτική εκπαίδευση, ώστε να επιτευχθούν οι στόχοι του επιστημονικού αλφαβητισμού ειδικά στις ηλικίες των 5-9 ετών. Ήδη, εξετάζεται η υπόθεση/πρόταση της διατριβής μέσω πιλοτικών ερευνών, όπου αναλύουμε τις δραστηριότητες: α)στα σχολικά εγχειρίδια της Μελέτης του Περιβάλλοντος της πρώτης σχολικής ηλικίας, β)στα εργαστηριακά μαθήματα της Διδακτικής των Φυσικών Επιστημών στο Παιδαγωγικό Τμήμα Νηπιαγωγών του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων. Οι μελέτες μας αναδεικνύουν τη δυνατότητα οργάνωσης της διδασκαλίας και μάθησης στις Φυσικές Επιστήμες εντός ενός καρποφόρου θεωρητικού πλαισίου, το οποίο θα δώσει περεταίρω ώθηση στην εκπαιδευτική έρευνα στις Φυσικές Επιστήμες. Αυτό το πλαίσιο με τα δυναμικά χαρακτηριστικά των διαλογικών συστημάτων των δραστηριοτήτων μπορεί να υποστηριχθεί από την παρούσα διατριβή. Οι ερευνητικοί στόχοι της διατριβής είναι: - Ανάλυση των δραστηριοτήτων φυσικών επιστημών με εργαλείο την CHAT. - Σχεδιασμός δραστηριοτήτων φυσικών επιστημών για αποτελεσματική μάθηση με στόχο τον επιστημονικό αλφαβητισμό. Το θεωρητικό και μεθοδολογικό πλαίσιο της ανάλυσης και του σχεδιασμού των δραστηριοτήτων είναι η αναπτυξιακή προσέγγιση της έρευνας του Yrjö Engeström (1987, 2005 ). Τα βασικά στοιχεία της μεθόδου συμπεριλαμβάνονται στην μέθοδο της Mwanza (Mwanza, Δ. & Engeström, Υ., 2003 ). Η μεθοδολογία της διατριβής θα ακολουθήσει την ισχυρή ερευνητική παράδοση του Design Experiment (Brown, 1992 , Roth, 2005 ) και της δεκαπενταετούς ιστορίας του The 5th Dimension: An after school program built on diversity (Cole, 2006) . Στο τελευταίο πλαίσιο η διδασκαλία των Φυσικών Επιστημών συνδέεται άμεσα με το Πανεπιστήμιο και την πρακτική – επαγγελματική άσκηση των φοιτητών στα Νηπιαγωγεία και στις πρώτες τάξεις του Δημοτικού Σχολείου. Μελετώνται σε βάθος και αναλύονται οι αλληλεπιδράσεις μέσα στις κοινότητες μάθησης. Ειδικότερα, ερευνώνται οι ταυτότητες των παιδιών και οι υποκειμενικές αντιλήψεις τους για την ίδια τη δραστηριότητα και το ρόλο τους σ’ αυτήν. Με τις σύγχρονες θέσεις της θεωρίας της δραστηριότητας (Engestrom, 1999 ), αναλύονται οι 6 βασικές κατηγορικές μεταβλητές μιας δραστηριότητας: 1. τα υποκείμενα μιας δραστηριότητας (π.χ. δάσκαλοι-μαθητές), 2. το αντικείμενο-στόχος της δραστηριότητας, 3. τα διαμεσολαβητικά εργαλεία (π.χ. η Ιστορία των Φυσικών Επιστημών, ο υπολογιστής, τα κινούμενα σχέδια κ.ά.), 4. οι κανόνες λειτουργίας των κοινοτήτων μάθησης, 5. οι ρόλοι των μελών των κοινοτήτων μάθησης και 6. ο καταμερισμός εργασίας). Έτσι η έρευνα στη διδασκαλία και στη μάθηση των Φυσικών Επιστημών «ανοίγεται» στην κοινωνία και στον πολιτισμό. Προϊόντα της διατριβής θα είναι αυτή καθαυτή η νέα ερευνητική μέθοδος, καθώς επίσης ένα καινοτόμο curriculum για θέματα των Φυσικών Επιστημών, υποστηριζόμενο από πρότυπο εκπαιδευτικό υλικό (website – e book). O αναγκαίος εξοπλισμός είναι αυτός της έρευνας πεδίου. Απαιτούνται 3 βιντεοκάμερες, σύστημα καταγραφής ηχητικών δεδομένων, λογισμικό επεξεργασίας ποιοτικών δεδομένων, υλικά πειραματικών δραστηριοτήτων, λογισμικά για θέματα των Φυσικών Επιστημών και αναλώσιμα εργαστηρίου. Επίσης, απαιτείται σύστημα τηλεκπαίδευσης για τη συνεργασία, την αλληλεπίδραση και το tele-mentoring από τις συνεργαζόμενες ερευνητικές ομάδες από την Ελλάδα, την Ιταλία, τον Καναδά και την Καλιφόρνια. Π.Ε.1: Τίτλος: Σχεδιασμός/ Οργάνωση της Διατριβής/Παρακολούθηση/Αξιολόγηση/ Προμήθειες Περιγραφή: Στο πλαίσιο αυτού του πακέτου εργασίας θα γίνει ο σχεδιασμός και η οργάνωση της διατριβής, καθώς επίσης και η εκπόνηση του αναλυτικού Σχεδίου Δράσης. Πιο συγκεκριμένα, θα επιλεγούν τα καταλληλότερα εργαλεία για την ανάλυση και το σχεδιασμό δραστηριοτήτων των Φυσικών Επιστημών για την πρώτη σχολική ηλικία. Θα διεξαχθεί η αξιολόγηση, η οποία θα διατρέχει όλα τα στάδια της έρευνας, ως αρχική, διαμορφωτική και τελική αξιολόγηση. Η παρακολούθηση (monitoring), θα βοηθήσει στην εκτέλεση και καλή λειτουργία και διεξαγωγή της έρευνας. Δραστηριότητες: 1. Σχεδιασμός και Οργάνωση της Διατριβής. (Εξετάζεται η Θεωρία της δραστηριότητας διεξοδικά και διερευνάται η λειτουργικότητά της και οι σύγχρονες θέσεις της θεωρίας αυτής. Είναι το στάδιο κατά το οποίο οργανώνεται και οριοθετείται η στρατηγική της έρευνας. 2. Παρακολούθηση. (Η συνεχής παρακολούθηση της εκτέλεσης και του τρόπου λειτουργίας του έργου, μπορεί να φανεί χρήσιμη στην αξιολόγηση (evaluation) και τη μέτρηση της απόδοσης.) 3. Αξιολόγηση της διατριβής. (Η αξιολόγηση είναι μέρος κάθε σταδίου της διατριβής ανατροφοδοτώντας τις δράσεις και οριοθετώντας την πορεία των εργασιών.) 4. Προμήθεια εξοπλισμού και υλικών. (Για την υλοποίηση της διατριβής χρειάζεται τόσο υλικός εξοπλισμός, όσο και υπηρεσίες. Θα γίνει προμήθεια του αναγκαίου εξοπλισμού και θα εξασφαλιστεί η άδεια χρήσης του υπάρχοντος εξοπλισμού τηλεκπαίδευσης του Πανεπιστημίου για την επίτευξη της συνεργασίας με τις άλλες ερευνητικές ομάδες.) Παραδοτέα: 1. Έκθεση σχεδιασμού 2. Έκθεση παρακολούθησης 3. Εκθέσεις διαμορφωτικής και τελικής αξιολόγησης 4. Κατάλογος εξοπλισμού και υλικών Π.Ε.2: Τίτλος: Βιβλιογραφική έρευνα -Συλλογή δεδομένων Περιγραφή: Επισκόπηση βιβλιογραφίας για τη Θεωρία της Δραστηριότητας. Συλλογή ποιοτικών δεδομένων. Δραστηριότητες: 1. Επισκόπηση βιβλιογραφίας για τη Θεωρία της Δραστηριότητας (Θα πραγματοποιείται βιβλιογραφική έρευνα για τη θεωρία της δραστηριότητας, η οποία θα ανανεώνεται καθ’ όλη τη διάρκεια των εργασιών της διατριβής. Αυτή θα αναδείξει τις βασικές αρχές του θεωρητικού και μεθοδολογικού πλαισίου καθώς και την υπάρχουσα διεθνή εμπειρία από την εφαρμογή του, έτσι ώστε να αναδειχτούν τα κενά, τα οποία θα καλύψει η διατριβή. 2. Επιλογή ερευνητικής ομάδας – ερευνητικών υποκειμένων (Στο πακέτο αυτό θα καθοριστεί το αντικείμενο, καθώς και τα υποκείμενα της μελέτης. Αντικείμενο και υποκείμενα αλληλεπιδρούν τόσο μεταξύ τους όσο και με τα διαμεσολαβητικά πολιτισμικά εργαλεία και οδηγούν σταδιακά στα επιδιωκόμενα αποτελέσματα). Τέλος, θα γίνει συλλογή ποιοτικών δεδομένων μέσω καταγραφέων ήχου, εικόνας και κίνησης. Παραδοτέα: 1. Βιβλιογραφικός κατάλογος. 2. Έκθεση αναφοράς για τη συλλογή των δεδομένων. Π.Ε.3: Τίτλος: Σχεδιασμός δραστηριοτήτων με βάση τη Θεωρία της Δραστηριότητας από τον κόσμο των Φυσικών Επιστημών Δραστηριότητες: 1. Διερεύνηση των κριτηρίων σχεδιασμού και ανάπτυξης δραστηριοτήτων και εκπαιδευτικού υλικού. (Σε αυτό το πακέτο γίνεται σαφής διατύπωση των στόχων της έρευνας και των ειδικών ερευνητικών ερωτημάτων/υποθέσεων, τα οποία θα οδηγήσουν στο σχεδιασμό δραστηριοτήτων). 2. Σχεδιασμός δραστηριοτήτων σε ένα curriculum με βάση τη θεωρία της δραστηριότητας. (Οι δραστηριότητες που θα σχεδιαστούν θα έχουν πεδίο αναφοράς το χώρο των Φυσικών Επιστημών αλλά παράλληλα θα εκφράζονται στο σύγχρονο κοινωνικό πλαίσιο και θα χρησιμοποιούν πολιτισμικά εργαλεία, που θα βοηθήσουν τα παιδιά 5-9 ετών να διαμορφώσουν ολοκληρωμένες αντιλήψεις για τον εαυτό, τη δραστηριότητα, τη φύση, τον άνθρωπο και το περιβάλλον και τις μεταξύ τους αλληλεπιδράσεις). Επίσης, θα καταγραφούν τα απαιτούμενα υλικά για τη φάση της εφαρμογής του καινοτομικού curriculum. 3. Αρχικός σχεδιασμός του website (Στο website θα αναρτηθούν όλες οι δραστηριότητες, καθώς και η πορεία της έρευνας. Η ερευνητική ομάδα ονομάζεται @FISE group (@ Formal and Informal Science Education) και η παρούσα διατριβή ονομάζεται REA (Research on Expanding Activities). Είναι το όνομα της τιτάνιδος μητέρας του Δία που ρύθμιζε τη ροή των πραγμάτων και καθόριζε την κίνηση και τη διαδοχή. Κατ’ αναλογία το REA project (η διατριβή) θα ασχολείται με διαρκώς αλληλεπιδρώντα συστήματα δραστηριοτήτων, που θα οδηγούν σε νέα αντικείμενα, τα οποία με τη σειρά τους μπορεί να είναι υποκείμενα σε άλλα συστήματα δραστηριοτήτων. Παραδοτέα: 1. Κατάλογος κριτηρίων σχεδιασμού δραστηριοτήτων 2. Curriculum 3. Κατάλογος χειραπτικού και ψηφιακού υλικού 4. Προσχέδιο website Π.Ε.4: Τίτλος: Εφαρμογή – Ανάλυση της έρευνας Περιγραφή: Στο πλαίσιο αυτού του πακέτου εργασίας θα γίνει η εφαρμογή της έρευνας. συγκεκριμένα θα γίνει η υλοποίηση και ανάλυση των δραστηριοτήτων (ΠΕ2), των στοιχείων που θα προκύψουν από την επεξεργασία των δραστηριοτήτων (ΠΕ3) και από την επεξεργασία των αποτελεσμάτων. Δραστηριότητες: 1. Υλοποίηση της εφαρμογής 2. Ανάλυση των δραστηριοτήτων ως προς τους: • Μαθητές/υποκείμενα (πώς θα εφαρμόσουν, πώς θα βιώσουν το μαθησιακό έργο/δραστηριότητα) • Εκπαιδευτικούς/υποκείμενα (πώς θα εφαρμόσουν, πώς θα βιώσουν το μαθησιακό έργο/δραστηριότητα) • Πολιτισμικά Εργαλεία διαμεσολάβησης • Κοινότητες μάθησης • Κανόνες της κοινότητας μάθησης • Καταμερισμό εργασίας στα μέλη της κοινότητας • Αντικείμενα – Αποτελέσματα 3. Αποτελέσματα – Ερμηνεία – Προτάσεις για τη διδασκαλία των Φυσικών Επιστημών στις μικρές ηλικίες με βάση τη θεωρία της δραστηριότητας. 4. Αναθεώρηση – αναμόρφωση curriculum και website Παραδοτέα: 1. Έκθεση υλοποίησης της εφαρμογής 2. Έκθεση αποτελεσμάτων της έρευνας 3. Αναθεωρημένο Curriculum σε έντυπη και ηλεκτρονική μορφή. Αναθεωρημένο website, πρότυπες αναλύσεις (case studies) δραστηριοτήτων από τον κόσμο των Φυσικών Επιστημών με το μοντέλο της θεωρίας της δραστηριότητας, videoς, θεωρητικά και πρακτικά κείμενα. Π.Ε.5: Τίτλος: Συγγραφή Διατριβής - Διάχυση – Δημοσιότητα αποτελεσμάτων Διατριβής Περιγραφή: Στο πλαίσιο αυτού του πακέτου εργασίας θα γίνουν οι αναγκαίες δράσεις δημοσιοποίησης και διάχυσης των αποτελεσμάτων του έργου, σύμφωνα με τις διατάξεις του Κανονισμού αριθ. 1159/2000 της Επιτροπής «Για τις δράσεις πληροφόρησης και δημοσιότητας που πρέπει να αναλαμβάνουν τα Κράτη Μέλη σχετικά με τις παρεμβάσεις των Διαρθρωτικών ταμείων». Δραστηριότητες: 1. Συγγραφή διατριβής σε έντυπο και ηλεκτρονικό βιβλίο (e-book) (Το υλικό που θα παραχθεί θα φέρει το λογότυπο του προγράμματος (Επιχειρησιακό πρόγραμμα Εκπαίδευσης και Δια βίου Μαθησης- Ηράκλειτος ΙΙ) και θα αναφέρεται στη συμμετοχή της Ευρωπαϊκής Ένωσης και του Ευρωπαϊκού Κοινωνικού Ταμείου.) Για λόγους προστασίας του περιβάλλοντος η αναπαραγωγή της διατριβής θα γίνει σε ηλεκτρονική μορφή. 2. Ημερίδα δημοσιότητας-διάχυσης αποτελεσμάτων (Θα διοργανωθεί ημερίδα με θέμα την έρευνα της διατριβής και τα αποτελέσματά της, με στόχο τη διάδοση στρατηγικών προώθησης του επιστημονικού αλφαβητισμού. Θα εκδοθεί μελέτη με την αναλυτική συνολική παρουσίαση της έρευνας και των αποτελεσμάτων.) 3. Δημοσίευση του υλικού στο διαδίκτυο (Το υλικό που θα παραχθεί θα δημοσιευθεί στο διαδίκτυο σε ανάλογη ιστοσελίδα ). 4. Δημόσια υποστήριξη διατριβής Παραδοτέα: 1. Διατριβή σε έντυπο και ηλεκτρονικό βιβλίο (e-book) 2. Πρόγραμμα ημερίδας - Αναφορά αριθμού συμμετεχόντων - Έκθεση αποτελεσμάτων ημερίδας 3. URL website 4. Αναφορά επταμελούς εξεταστικής επιτροπής. ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΚΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΠΡΑΞΗΣ Ο ερευνητικός σχεδιασμός της διατριβής προβλέπει την ανάλυση και την ανάπτυξη δραστηριοτήτων βασισμένων στην Θεωρία της Δραστηριότητας για τη διδασκαλία θεμάτων των Φυσικών Επιστημών. Η καινοτομικότητα της πράξης είναι η μεταφορά μιας κοινωνικο-ιστορικής θεωρίας στο χώρο της Διδακτικής των Φυσικών Επιστημών στις μικρές ηλικίες. Κατ’ αυτόν τον τρόπο η εκπαίδευση των μικρών παιδιών για τη φύση και το περιβάλλον τοποθετείται σε δυναμική αλληλεπίδραση με την κοινωνία, την κουλτούρα και τον πολιτισμό. Κατά την άποψή μας αυτός είναι ο δρόμος για την εκπαίδευση του ενεργού πολίτη που θα συμβάλλει στην ειρήνη και στην αειφορία. Ταυτόχρονα η εις βάθος μελέτη των δραστηριοτήτων και ο σχεδιασμός νέων οι οποίες λαμβάνουν υπόψη όλους τους παράγοντες του πλαισίου εντός του οποίου εξελίσσονται (υποκείμενα, αντικείμενα, κανόνες, κοινότητες μάθησης, κατανομή έργου κ.λπ.), χαρακτηρίζεται από τοπικότητα και λαμβάνει υπόψη την κουλτούρα που «κουβαλούν ως αποσκευή» τα μικρά παιδιά σε κάθε κατάσταση μάθησης. Οι εκβάσεις των δραστηριοτήτων βοηθούν τα παιδιά να διαμορφώνουν την αντίληψή τους για τον κόσμο και να οργανώνουν την πραγματικότητά τους με νόημα (Vygotsky, 1972, Bruner, 1996 ). Η παρούσα διατριβή αποτελεί καινοτομία στην προσχολική και πρωτοβάθμια εκπαίδευση ακολουθώντας τη κοινωνικοπολιτισμική στροφή στην εκπαίδευση στις Φυσικές Επιστήμες που στηρίζουν επιστήμονες από την Καλιφόρνια (Cole, 2006) μέχρι τη Σιγκασπούρη (Lee 2004 ) και από τη Φιλανδία (Engestrom 2005 ) μέχρι τη δική μας ερευνητική ομάδα (Πλακίτση 2005 ). Συμβάλλει στην αναβάθμιση του εκπαιδευτικού έργου, των διδακτικών πρακτικών των εκπαιδευτικών και του εκπαιδευτικού υλικού. Τα ερευνητικά αποτελέσματα αναμένεται να συμβάλουν στη συγκρότηση νέων αναλυτικών προγραμμάτων, καταδεικνύοντας μεθόδους ενσωμάτωσης καινοτομιών και αναβαθμίζοντας το ρόλο του εκπαιδευτικού από απλού αναμεταδότη της γνώσης σε δυναμικό διαμεσολαβητή της μάθησης με νόημα. Ειδικότερα, η διατριβή συμβάλλει στα εξής: • Στη βελτίωση της αποτελεσματικότητας του εκπαιδευτικού έργου στην προσχολική και πρωτοσχολική ηλικία. • Στη βελτίωση του εκπαιδευτικού σχεδιασμού σε εθνικό και περιφερειακό επίπεδο. • Στην προώθηση καινοτομιών με δημοσιεύσεις, ημερίδα, ψηφιακό υλικό κ.λπ. στο σύνολο της εκπαιδευτικής κοινότητας, έτοιμου για χρήση στην τάξη. • Στην αξιοποίηση των ερευνητικών αποτελεσμάτων από τους εκπαιδευτικούς, και τους υπεύθυνους του εκπαιδευτικού σχεδιασμού και της λήψης των εκπαιδευτικών αποφάσεων, στα ερευνητικά κέντρα και τα εκπαιδευτικά ιδρύματα και σε κάθε άλλο ενδιαφερόμενο Οι κεντρικοί άξονες της συνεισφοράς της διατριβής είναι: • Καινοτομίες και αλλαγές στις διδακτικές πρακτικές. • Πρότυπο εκπαιδευτικό υλικό. • Σχολείο-Περιβάλλον-Πολιτισμός. • Επιμόρφωση Νηπιαγωγών. • Αναβάθμιση των σπουδών των φοιτητών των Παιδαγωγικών Τμημάτων. ΧΡΟΝΟΔΙΑΓΡΑΜΜΑ ΥΛΟΠΟΙΗΣΗΣ ΔΙΔΑΚΤΟΡΙΚΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ:

ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΕΣ ΜΕ ΙΔΡΥΜΑΤΑ ΤΟΥ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟΥ ΚΑΙ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΑ ΚΕΝΤΡΑ ΤΗΣ ΧΩΡΑΣ

 

Όνομα 1ης Ερευνητικής Ομάδας: CHAT@Uvic

Ονοματεπώνυμο Διευθυντού της Ερευνητικής Ομάδας: Wolff-Michael Roth

ΤΜΗΜΑ / ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ : MacLaurin Building

ΙΔΡΥΜΑ / ΦΟΡΕΑΣ : University of Victoria

Ταχυδρομική διεύθυνση διευθυντού: MacLaurin Building A548, University of Victoria, Victoria, BC, V8W 3N4, Canada.

Tel.:+1-250-721-7885 ……Fax: +1-250-721-7598     e-mail: mroth@uvic.ca

 

H ομάδα του Πανεπιστημίου της Βικτώρια - Καναδά, με επικεφαλής τον Καθηγητή Wolf Michael Roth, ο οποίος κατέχει θέση ερευνητικής αριστείας συνεργάζεται με την ερευνητική ομάδα της επιβλέπουσας Καθηγήτριας Κατερίνας Πλακίτση @FISE group, κυρίως σε θέματα μεθοδολογίας έρευνας στο πλαίσιο της θεωρίας της δραστηριότητας (Cultural Historical Activity Theory). Πρόσφατα, το Νοέμβριο του 2008, ο Καθηγητής W. M. Roth ήταν προσκεκλημένος ομιλητής στο 5Ο Πανελλήνιο Συνέδριο με Διεθνή συμμετοχή. Επιστήμη και Κοινωνία: Οι Φυσικές Επιστήμες στην Προσχολική Εκπαίδευση, που διοργάνωσε ο ομάδα της επιβλέπουσας στα Ιωάννινα (http://users.uoi.gr/5conns). Επίσης, οι δύο ομάδες διοργανώνουν συμπόσιο στο ESERA 2009 (“Cultural Studies of Science Education in Europe: Mapping Issues and Trends”. Symposium to be held at the Conference of the European Science Education Research Association (ESERA), August 31 - September 4, 2009, Istanbul, Turkey). Με τα χρήματα της υποτροφίας Ηράκλειτος ΙΙ η υποψήφια διδάκτορας θα αποκτήσει τη δυνατότητα να παρακολουθήσει από κοντά τη μεθοδολογία έρευνας που εφαρμόζουν στον Καναδά. Επίσης, από τις εργασίες της διατριβής θα προκύψουν δημοσιεύσεις σε διεθνή περιοδικά υψηλού κύρους σε συνεργασία με την ομάδα CHAT@Uvic.

 

Όνομα 2ης Ερευνητικής Ομάδας: Εργαστήριο Διδακτικής των Θετικών Επιστημών, Ερευνητική ομάδα Διδακτικής των Φυσικών και Βιολογικών Επιστημών

Ονοματεπώνυμο Διευθυντού της Ερευνητικής Ομάδας: Βασιλική Ζόγκζα

ΤΜΗΜΑ / ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ : Τμήμα Επιστημών της Εκπαίδευσης και της Αγωγής στην Προσχολική Ηλικία, Πανεπιστήμιο Πατρών, Ρίο, 26500 Πάτρα

ΙΔΡΥΜΑ / ΦΟΡΕΑΣ : Τμήμα Επιστημών της Εκπαίδευσης και της Αγωγής στην Προσχολική Ηλικία

Ταχυδρομική διεύθυνση διευθυντού: Τμήμα Επιστημών της Εκπαίδευσης και της Αγωγής στην Προσχολική Ηλικία, Πανεπιστήμιο Πατρών, Ρίο, 26500 Πάτρα

Τηλ.:   +302610 997 786   Fax :      +302610 997 786    e-mail : zogza@patras.gr

 

Η ομάδα του Πανεπιστημίου Πατρών έχει μακρά συνεργασία με την ομάδα της επιβλέπουσας τη διατριβή γιατί θεραπεύουν τη Διδακτική των Φυσικών Επιστημών στην Προσχολική ηλικία υπό το πρίσμα μιας κοινωνιογνωστικής προοπτικής. Τα τελευταία χρόνια από κοινού δίνουν έμφαση στην πολιτισμική συνιστώσα στη διδασκαλία των Φυσικών Επιστημών. Τα μέλη των δύο ομάδων από δεκαετίας αλληλεπιδρούν σε όλα τα πανελλήνια συνέδρια της Διδακτικής των Φυσικών Επιστημών και στα αντίστοιχα περιοδικά. Το Νοέμβριο του 2008, ο Επικ. Καθηγητής Δημήτρης Κολιόπουλος ήταν προσκεκλημένος ομιλητής στο 5Ο Πανελλήνιο Συνέδριο με Διεθνή συμμετοχή.

Επιστήμη και Κοινωνία: Οι Φυσικές Επιστήμες στην Προσχολική Εκπαίδευση, που διοργάνωσε ο ομάδα της επιβλέπουσας στα Ιωάννινα (http://users.uoi.gr/5conns). Το Μάρτιο του 2009, οι δύο ομάδες συμμετείχαν στο 5ο Χειμερινό Σχολείο Υποψηφίων Διδακτόρων στη Διδακτική των Φυσικών Επιστημών, που διοργάνωσε η ομάδα της επιβλέπουσας στα Ιωάννινα (http://www.edife.gr/school/5oschool.html). Στο πλαίσιο της διατριβής, οι δύο ομάδες θα συνεργαστούν στη συλλογή και ανάλυση των ποιοτικών δεδομένων της διατριβής με τη χρήση κοινών πόρων και μεθόδων συστημάτων καταγραφής και λογισμικών, ανταλλάσσοντας εμπειρίες και τεχνικές.

 

Όνομα 3ης Ερευνητικής Ομάδας: Provando e Riprovando. University Centre of Science Education.

Ονοματεπώνυμο Διευθυντού της Ερευνητικής Ομάδας: Olmes Bisi

ΤΜΗΜΑ / ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ :Department of Engineering Sciences and Methods

ΙΔΡΥΜΑ / ΦΟΡΕΑΣ : University of Modena and Reggio Emilia, Italy.

Ταχυδρομική διεύθυνση διευθυντού: Facoltà di Ingegneria di Reggio Emilia, viale Amendola 2, 42100, Reggio Emilia

Τηλ.: +390522522246 Fax : +3905222522609 e-mail : olmes.bisi@unimore.it

 

Το Νοέμβριο του 2008, ο Καθηγητής Olmes Bisi ήταν προσκεκλημένος ομιλητής στο 5Ο Πανελλήνιο Συνέδριο με Διεθνή συμμετοχή. Επιστήμη και Κοινωνία: Οι Φυσικές Επιστήμες στην Προσχολική Εκπαίδευση, που διοργάνωσε ο ομάδα της επιβλέπουσας στα Ιωάννινα (http://users.uoi.gr/5conns). Η ομάδα του Reggio Emilia έχει το πλεονέκτημα της εφαρμογής των καινοτομιών που παράγει στην εκπαίδευση στις Φυσικές Επιστήμες στα φημισμένα σχολεία (κυρίως Νηπιαγωγεία) του Reggio Emilia, στα οποία έρχονται παρατηρητές ερευνητές από όλο τον κόσμο. Έτσι, το καινοτόμο curriculum που θα προκύψει από τη διατριβή θα μπορεί ως ένα βαθμό να μετασχηματιστεί και να εφαρμοστεί στα σχολεία του Reggio Emilia. Έτσι θα επιτευχθεί η διάχυση των αποτελεσμάτων της διατριβής σε όλη την Ευρώπη.

 

Όνομα 4ης Ερευνητικής Ομάδας: GEHyD-Grupo de Epistemología, Historia y Didáctica de las Ciencias Naturales (Group of Philosophy and History of Science, and Science Education).

Ονοματεπώνυμο Διευθυντού της Ερευνητικής Ομάδας: Prof. Dr. Agustín Adúriz-Bravo.

ΤΜΗΜΑ / ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ : CeFIEC-Centro de Formación e Investigación en Enseñanza de las Ciencias (Centre for Training and Research in Science Education), Facultad de Ciencias Exactas y Naturales, Universidad de Buenos Aires. CeFIEC, 2º Piso, Pabellón 2, Ciudad Universitaria. Avenida Intendente Güiraldes 2160, (C1426BDG) Ciudad Autónoma de Buenos Aires, Argentina.

ΙΔΡΥΜΑ / ΦΟΡΕΑΣ : Universidad de Buenos Aires (University of Buenos Aires), Argentina.

Ταχυδρομική διεύθυνση διευθυντού: Delgado 671, (C1426BDG) Ciudad Autónoma de Buenos Aires, Argentina.

Τηλ.: +54 11- 45 76 33 31 Fax : +54 11- 45 76 33 31 e-mail : aadurizbravo@cefiec.fcen.uba.ar

 

Η ομάδα της επιβλέπουσας και του Prof. Agustín Adúriz-Bravo συνεργάζονται α) σε ζητήματα διεπιστημονικής προσέγγισης της διδακτικής των Φυσικών Επιστημών, και β) στην επιμόρφωση των εκπαιδευτικών για τη φύση των Φυσικών Επιστημών. Το Νοέμβριο του 2008, ο Καθηγητής Agustín Adúriz-Bravo ήταν προσκεκλημένος ομιλητής στο 5Ο Πανελλήνιο Συνέδριο με Διεθνή συμμετοχή. Επιστήμη και Κοινωνία: Οι Φυσικές Επιστήμες στην Προσχολική Εκπαίδευση, που διοργάνωσε ο ομάδα της επιβλέπουσας στα Ιωάννινα (http://users.uoi.gr/5conns). Εκεί μετέφερε την εμπειρία του από εθνικό πρόγραμμα της Αργεντινής στην εκπαίδευση των εκπαιδευτικών στη φύση της επιστήμης. Θα συνεργαστεί με την ομάδα της επιβλέπουσας για την εκπαίδευση των φοιτητών εκπαιδευτικών που θα εφαρμόσουν τις καινοτόμες δραστηριότητες.